Η Angela Merkel λαμβάνει το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Υ.Α. για την προστασία των προσφύγων στο αποκορύφωμα της κρίσης στη Συρία

Η Δρ. Angela Merkel, τότε ομοσπονδιακή Καγκελάριος της Γερμανίας, στο γραφείο της στο κτίριο της Ομοσπονδιακής Καγκελαρίας στο Βερολίνο το 2011. © UNHCR/Steffen Kugler

English

ΓΕΝΕΥΗ – Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανακοινώνει ότι η Δρ Angela Merkel, πρώην ομοσπονδιακή Καγκελάριος της Γερμανίας, θα λάβει το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας για το 2022.

Κάθε χρόνο, το βραβείο -που πήρε το όνομά του από τον Νορβηγό εξερευνητή, επιστήμονα, διπλωμάτη και ανθρωπιστή Fridtjof Nansen- απονέμεται σε ένα άτομο, μια ομάδα ή έναν οργανισμό που έχει υπερβεί το καθήκον του για την προστασία των προσφύγων, των εσωτερικά εκτοπισμένων ή των ανιθαγενών.

Υπό την ηγεσία της τότε ομοσπονδιακής Καγκελαρίου Merkel, η Γερμανία υποδέχθηκε περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο το 2015 και το 2016 – στο αποκορύφωμα της σύγκρουσης στη Συρία και παράλληλα με αιματηρές βιαιοπραγίες σε άλλες περιοχές.

Εκείνη την εποχή, η τότε Καγκελάριος είχε δηλώσει: «Ήταν μια κατάσταση που έθεσε τις ευρωπαϊκές μας αξίες σε δοκιμασία με έναν σπάνιο τρόπο. Δεν ήταν τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μια ανθρωπιστική επιταγή.» Προέτρεψε τους συμπατριώτες της στη Γερμανία να απορρίψουν τον διχαστικό εθνικισμό και αντ’ αυτού να κρατήσουν «πνεύμα αυτοπεποίθησης και ελευθερίας, συμπόνια και ανοιχτό μυαλό».

Ο Filippo Grandi, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, εξήρε την αποφασιστικότητα της πρώην ομοσπονδιακής Καγκελαρίου Merkel να προστατεύσει τους αιτούντες άσυλο και να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ανθρωπιστικές αρχές και το διεθνές δίκαιο. «Βοηθώντας περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες να επιβιώσουν και να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, η Angela Merkel επέδειξε μεγάλο ηθικό και πολιτικό θάρρος», δήλωσε ο κ. Grandi.

«Ήταν πραγματική ηγεσία, η οποία απευθύνθηκε στην κοινή μας ανθρωπιά και στάθηκε αποφασιστικά απέναντι σε εκείνους που κήρυτταν τον φόβο και τις διακρίσεις. Έδειξε τι μπορεί να επιτευχθεί όταν οι πολιτικοί αναλαμβάνουν κατάλληλη δράση και εργάζονται για την εξεύρεση λύσεων στις παγκόσμιες προκλήσεις αντί να μεταθέτουν απλώς την ευθύνη σε άλλους.»

Η επιτροπή επιλογής του Βραβείου δήλωσε ότι αυτό είναι σε αναγνώριση της «ηγεσίας, του θάρρους και της ανθρωπιάς που επέδειξε η πρώην ομοσπονδιακή Καγκελάριος Merkel για τη διασφάλιση της προστασίας εκατοντάδων χιλιάδων απελπισμένων ανθρώπων», καθώς και για τις προσπάθειές της να βρει «βιώσιμες μακροπρόθεσμες λύσεις» για όσους αναζητούν ασφάλεια.

Εκτός από την προστασία των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να διαφύγουν από τον πόλεμο, τις διώξεις και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η πρώην Καγκελάριος ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από τις συλλογικές προσπάθειες της Γερμανίας να τους υποδεχθεί και να τους βοηθήσει να ενταχθούν στην κοινωνία, μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, προγραμμάτων απασχόλησης και ένταξης στην αγορά εργασίας. Είχε επίσης καθοριστικό ρόλο στην επέκταση του προγράμματος επανεγκατάστασης (resettlement) της Γερμανίας, το οποίο βοήθησε στην προστασία δεκάδων χιλιάδων ευάλωτων προσφύγων.

Επίσης, συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της Γερμανίας ως ουσιαστικού, αξιόπιστου και ενεργού ανθρωπιστικού εταίρου, μεταξύ άλλων σε δράσεις ανταπόκρισης στην προσφυγική κατάσταση σε όλο τον κόσμο. Τόσο οι πολιτικές της όσο και οι δημόσιες δηλώσεις της αποτέλεσαν μια θετική δύναμη στις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες συζητήσεις για θέματα ασύλου και διαχείρισης κρίσεων αναγκαστικού εκτοπισμού.

Η επιτροπή επιλογής του Βραβείου Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας τίμησε επίσης τέσσερις περιφερειακούς νικητές για το 2022:

• Στην Αφρική, το Πυροσβεστικό Σώμα Mbera, μια εθελοντική προσφυγική ομάδα πυρόσβεσης στη Μαυριτανία που έχει σβήσει περισσότερες από 100 δασικές πυρκαγιές και έχει φυτέψει χιλιάδες δέντρα για τη διατήρηση της ζωής, των μέσων διαβίωσης και του τοπικού περιβάλλοντος.
• Στην Αμερική, την Vicenta González, η οποία επί σχεδόν 50 χρόνια προσφέρει υπηρεσίες σε εκτοπισμένους και άλλους ευάλωτους ανθρώπους, ιδρύοντας μεταξύ άλλων έναν συνεταιρισμό κακάο στην Κόστα Ρίκα που παρέχει στήριξη στον προσφυγικό και τον τοπικό γυναικείο πληθυσμό, καθώς και σε επιζήσαντες και επιζήσασες ενδοοικογενειακής βίας.
• Στην Ασία και τον Ειρηνικό, την Meikswe Myanmar, μια ανθρωπιστική οργάνωση που βοηθάει τις κοινότητες που έχουν ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικά εκτοπισμένων, παρέχοντας είδη έκτακτης ανάγκης, ιατρική φροντίδα, εκπαίδευση και ευκαιρίες βιοπορισμού.
• Στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, την Δρ. Nagham Hasan, μια Ιρακινή γυναικολόγο που παρέχει ιατρική και ψυχοκοινωνική φροντίδα σε κορίτσια και γυναίκες Γιαζίντι που έχουν επιζήσει από διώξεις, σκλαβιά και έμφυλη βία στα χέρια εξτρεμιστικών ομάδων στο βόρειο Ιράκ.

Το βραβείο θα απονεμηθεί στην πρώην Καγκελάριο της Γερμανίας στις 10 Οκτωβρίου στη Γενεύη σε μια τελετή στην οποία θα βραβευθούν και οι περιφερειακοί νικητές.

Με τον αριθμό των βίαια εκτοπισμένων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο να ξεπερνά για πρώτη φορά τα 100 εκατομμύρια, ο κ. Grandi δήλωσε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρήσει ο κόσμος τα αισθήματα ανθρωπιάς που έχει απέναντι σε όσους αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους – καθώς και τα κράτη να συνεχίσουν να διαφυλάσσουν την αρχαία παράδοση του ασύλου, όπως έχουν κάνει τα περισσότερα, συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνιων και γενναιόδωρων χωρών υποδοχής όπως η Τουρκία, το Πακιστάν, η Ουγκάντα και άλλες.

Φέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας από τότε που ο Fridtjof Nansen – ο πρώτος Ύπατος Αρμοστής για τους Πρόσφυγες – τιμήθηκε το 1922 με το Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του να επαναπατρίσει αιχμαλώτους πολέμου και να προστατεύσει εκατομμύρια πρόσφυγες που εκτοπίστηκαν από συγκρούσεις, επαναστάσεις και την κατάρρευση της αυτοκρατορίας των Ρομανώφ, της Οθωμανικής και της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας.

Συμπληρώνονται επίσης 100 χρόνια από τη δημιουργία του διαβατηρίου Νάνσεν, ενός ταυτοποιητικού εγγράφου για πρόσφυγες, πολλοί από τους οποίους ήταν ανιθαγενείς, που τους επέτρεψε μεταξύ άλλων να διασχίσουν σύνορα σε αναζήτηση εργασίας.

Οπτικοακουστικό υλικό: https://www.unhcr.org/media-nansen-refugee-award-2022

Σημειώσεις:

• Το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που θεσπίστηκε το 1954, τιμά την κληρονομιά του Fridtjof Nansen, Νορβηγού επιστήμονα, εξερευνητή και πρώτου Ύπατου Αρμοστή για τους Πρόσφυγες της Κοινωνίας των Εθνών. Ο Νάνσεν, που διορίστηκε σε αυτόν τον ρόλο το 1921, αφιερώθηκε αμέσως στην εξεύρεση λύσεων για τους Ρώσους και τους Αρμένιους πρόσφυγες, καθώς και για τους πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Τουρκία που εκτοπίστηκαν εξαιτίας της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του τουρκικού πολέμου ανεξαρτησίας.
• Εκατομμύρια πρόσφυγες που εκτοπίστηκαν εξαιτίας του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και της κατάρρευσης τριών μεγάλων αυτοκρατοριών έμειναν επίσης ανιθαγενείς, καθώς ο ευρωπαϊκός χάρτης ουσιαστικά επανασχεδιάστηκε και οι χώρες καταγωγής ορισμένων προσφύγων έπαψαν να υπάρχουν. Μία από τις λύσεις του Νάνσεν ήταν ένα νέο έγγραφο που θα χρησίμευε τόσο ως έγγραφο ταυτοποίησης όσο και ως ταξιδιωτική άδεια, επιτρέποντας στους κατόχους του να αναζητήσουν εργασία σε τρίτες χώρες πέρα από τα σύνορα του κράτους που τους φιλοξενούσε. Περίπου 450.000 Ρώσοι και Αρμένιοι πρόσφυγες έλαβαν αυτά τα «διαβατήρια Νάνσεν».
• Το υπόλοιπο ανθρωπιστικό έργο του Νάνσεν κατά την ίδια περίοδο περιλάμβανε τον επαναπατρισμό εκατοντάδων χιλιάδων αιχμαλώτων πολέμου και μια επιχείρηση αρωγής των θυμάτων του ρωσικού λιμού.
• Το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε στον Νάνσεν πριν από 100 χρόνια, το 1922 – φέτος συμπληρώνονται επίσης 100 χρόνια από τη δημιουργία του διαβατηρίου Νάνσεν, το οποίο καταργήθηκε το 1942. Το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καθιερώθηκε το 1954 και η πρώτη βραβευθείσα ήταν η Eleanor Roosevelt, πρώτη πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και Πρώτη Κυρία των Ηνωμένων Πολιτειών στο πλευρό του Προέδρου Franklin D. Roosevelt.
• Στους διακεκριμένους νικητές του Βραβείου περιλαμβάνονται ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Edward Kennedy, ο τραγουδιστής της όπερας Luciano Pavarotti, η ανθρωπιστική οργάνωση Graça Machel, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και ο λαός του Καναδά. Ωστόσο, το βραβείο συχνά απονέμεται σε τοπικές οργανώσεις της κοινότητας ή σε έναν μεμονωμένο πολίτη, του οποίου το εξαιρετικό, αλλά σε μεγάλο βαθμό μη αναγνωρισμένο έργο, αξίζει τόσο την οικονομική υποστήριξη όσο και μια μεγαλύτερη προβολή. Από το 2017, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες τιμά επίσης περιφερειακούς νικητές.

Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter