Μετά από ένα εξουθενωτικό τριήμερο οδικό ταξίδι, η Olga μαζί με τα παιδιά της είναι πλέον ανάμεσα στους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που έχουν διαφύγει τις τελευταίες μέρες από την Ουκρανία για να βρουν ασφάλεια σε γειτονικές χώρες.
Πρόσφυγες που εισέρχονται στην Πολωνία από την Ουκρανία μέσω του συνοριακού περάσματoς της Μedyka. © UNHCR/Chris Melzer
Μια ουρά χιλιομέτρων με χιλιάδες αυτοκίνητα που ξεκινούν από τη γειτονική Ουκρανία έχει σχηματιστεί στην ατσάλινη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Bug στα Πολωνικά σύνορα. Κάθε λίγα λεπτά, το φανάρι στη γέφυρα ανάβει πράσινο και περνούν κάποιες δεκάδες αυτοκίνητα, βάζοντας έτσι ένα τέλος στην κούραση ημερών, την αβεβαιότητα και τον φόβο των ανθρώπων που προσπαθούν να φτάσουν σε ασφαλές μέρος.
«Είναι η τρίτη μέρα που βρισκόμαστε στον δρόμο», λέει η 36χρονη Olga, φτάνοντας στο τέλος ενός ταξιδιού που υπό άλλες συνθήκες θα κρατούσε επτά ώρες. Ξεκίνησε από την ουκρανική πρωτεύουσα την περασμένη Πέμπτη μαζί με την οκτάχρονη κόρη της και τον δύο ετών γιο της, καθώς και μια γειτόνισσα με την κόρη της, και κατάφεραν να φτάσουν στην Πολωνία το απόγευμα του Σαββάτου. «Φύγαμε μόλις άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες βόμβες. Μας πήρε 12 ώρες απλά να βγούμε από το Κίεβο. Βρισκόμαστε εδώ (περιμένοντας) γύρω στις 36 ώρες.»
Ανακουφισμένη που έφτασε με τους δικούς της στο Zosin της Πολωνίας, παρά την εμφανή εξάντληση των τελευταίων ημερών, η Olga εξηγεί ότι δεν μπόρεσαν να βρουν ζεστό φαγητό ή τουαλέτα καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού.
«Είμαι σίγουρη ότι άλλοι βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση. Τουλάχιστον είμαστε υγιείς», λέει, χαϊδεύοντας την κόρη της Polina που είναι τυλιγμένη μέσα στο χοντρό παλτό της, το σκουφί και το κασκόλ της για να προστατευτεί από τις παγωμένες νυχτερινές θερμοκρασίες. To κορίτσι κρατάει σφιχτά τη “Foxy”, ένα λούτρινο ζωάκι που πήρε μαζί της φεύγοντας από το σπίτι. Στην ερώτηση πώς τα έβγαλαν πέρα μέσα στο αμάξι για τρεις μέρες, η Olga απαντάει πολύ απλά: «Δεν είχαμε άλλη επιλογή».
Από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης στις 24 Φεβρουαρίου μέχρι την Κυριακή, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν διαφύγει από την Ουκρανία προς τις γειτονικές χώρες. Οι περισσότεροι κατευθύνονται δυτικά προς την Πολωνία, ενώ άλλοι περνούν στην Ουγγαρία, τη Μολδαβία, τη Ρουμανία και αλλού.
Η καταγραφή και η παροχή καταλυμάτων στους πρόσφυγες γίνεται από τις εθνικές αρχές στις χώρες υποδοχής, ενώ η Ύπατη Αρμοστεία και οι εταίροι της βρίσκονται στο πεδίο στους κύριους συνοριακούς σταθμούς της ευρύτερης περιοχής προκειμένου να στηρίξουν τις προσπάθειες των αρχών.
«Πρέπει να καταγράφουμε τα στοιχεία όλων», εξηγεί ο επικεφαλής των Πολωνών συνοριοφυλάκων στο Zosin, δείχνοντας την τεράστια ουρά από αυτοκίνητα που ακόμα περιμένουν να περάσουν. Όσοι φτάνουν χωρίς αυτοκίνητο μπορούν να αποφύγουν την ουρά και να μπουν πιο γρήγορα», προσθέτει.
«Πολλοί έρχονται περπατώντας. Η δική τους αναμονή είναι μόνο για τέσσερις ώρες», προσθέτει ο αξιωματικός. «Μερικές φορές τα λεωφορεία έρχονται και αποβιβάζουν κόσμο λίγα χιλιόμετρα πριν από τα σύνορα. Άλλοι έρχονται με το αυτοκίνητο μέχρι τα σύνορα, το αφήνουν εκεί και περνούν τα σύνορα με τα πόδια.»
Πίσω του βρίσκεται μια μεγάλη πορτοκαλί σκηνή όπου συγκεντρώνονται οι άνθρωποι με το που φτάνουν, ευγνώμονες για το ζεστό τσάι, τα γλυκά, τα φρούτα και τα σάντουιτς που βρίσκουν εκεί. Μέσα, μια μητέρα αλλάζει το παιδί της. Λίγο πιο πέρα κάποια παιδιά κλαίνε ενώ άλλα τρέχουν γύρω γύρω παίζοντας, καθώς είναι πολύ μικρά για να καταλάβουν τι συμβαίνει.
Πίσω στα σύνορα, ένας πατέρας αγκαλιάζει τη γυναίκα του και τα παιδιά του και τους αποχαιρετά πριν επιστρέψει πίσω στην Ουκρανία. Η πλειοψηφία των προσφύγων που ήρθαν στην Πολωνία είναι γυναίκες και παιδιά.
Μετά από λίγο φαγητό και ένα ζεστό ρόφημα, η Olga αναφέρει ότι δεν έχει ιδέα τι επιφυλάσσει το μέλλον στην ίδια και τα παιδιά της.
«Σήμερα το βράδυ έχουμε να κοιμηθούμε εδώ κοντά στα σύνορα και μετά κάτι άλλο θα βρούμε», λέει. «Το σημαντικό είναι ότι τώρα είμαστε πλέον ασφαλείς».
Η μεγαλύτερή της ανησυχία αυτή τη στιγμή είναι για την ασφάλεια του άντρα της πίσω στην Ουκρανία. «Έμεινε στο Κίεβο, δίνει αίμα συνέχεια και φροντίζει τους ηλικιωμένους που δεν μπορούν να φύγουν». Απαντώντας στο τι ελπίζει να συμβεί τώρα, η Olga παίρνει αγκαλιά την κόρη της και λέει: «Να σταματήσουν οι βόμβες. Να σταματήσουν οι σκοτωμοί. Να μπορέσουμε να επιστρέψουμε πάλι πίσω στην πατρίδα μας».
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
