Μόνο οι «δυναμικές προσπάθειες για την επίλυση των συγκρούσεων» μπορούν να εμποδίσουν τον παγκόσμιο αναγκαστικό εκτοπισμό να ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια ανθρώπους, τονίζει ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Filippo Grandi σε συνάντηση υψηλού επιπέδου.
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Filippo Grandi κατά τη διάρκεια της εναρκτήριας ομιλίας του στην 72η ετήσια σύνοδο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ύπατης Αρμοστείας στη Γενεύη. © UNHCR/Mark Henley
ΓΕΝΕΥΗ – Ο αριθμός των αναγκαστικά εκτοπισμένων ανθρώπων παγκοσμίως θα ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια εάν δεν υπάρξει πιο ενισχυμένη διεθνής συνεργασία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πολλαπλές κρίσεις που «ξεσπούν ή επιδεινώνονται καθημερινά σε όλο τον κόσμο», προειδοποίησε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Filippo Grandi, κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνάντησης υψηλού επιπέδου.
«Ο καθένας από εμάς μπορεί να δει ότι οδεύουμε προς την λάθος κατεύθυνση», δήλωσε ο Filippo Grandi στην ετήσια σύνοδο της Εκτελεστικής Επιτροπής στη Γενεύη. «Όλοι οι δείκτες μας λένε ότι για να το αποτρέψουμε αυτό πρέπει να συνεργαστούμε. Κι όμως δείχνουμε να μην είμαστε ικανοί – ή πρόθυμοι – να βγούμε από την πορεία την οποία ακολουθούμε μέχρι τώρα.»
Ο κ. Grandi τόνισε πως η αποτυχία της ίσης κατανομής των εμβολίων κατά του κορωνοϊού έχει διαχωρίσει τον κόσμο σε εμβολιασμένους και εκτεθειμένους, με καταστροφικές συνέπειες για όσους βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των προσφύγων που εργάζονται στην άτυπη οικονομία, οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που έχασαν τη δουλειά τους ενώ τα ποσοστά φτώχειας έφταναν στα ύψη.
Παράλληλα, η απραξία δεκαετιών σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχει δραματικό αντίκτυπο στους πρόσφυγες, το 90 τοις εκατό των οποίων προέρχονται από χώρες που είναι πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών.
Στο μεταξύ, οι ανεξέλεγκτες και ανεπίλυτες συγκρούσεις σε παγκόσμιο επίπεδο οδήγησαν στον διπλασιασμό των αναγκαστικά εκτοπισμένων ανθρώπων την περασμένη δεκαετία, φτάνοντας στο πρωτοφανές επίπεδο των 82,4 εκατομμυρίων ξεριζωμένων στα τέλη του περασμένου έτους.
«Εάν οι τάσεις αυτές δεν αντιστραφούν μέσα από εντατικές προσπάθειες επίλυσης των συγκρούσεων, φοβάμαι ότι το ερώτημα δεν θα είναι ‘εάν’ θα φτάσουμε τα 100 εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένων ανθρώπων αλλά ‘πότε’», πρόσθεσε ο κ. Grandi στην εναρκτήρια συνεδρία της 72ης Συνόδου της Εκτελεστικής Επιτροπής, η οποία θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή.
Ο Ύπατος Αρμοστής έδωσε έμφαση στα δεινά εκατομμυρίων Αφγανών προσφύγων που έχουν ξεριζωθεί εδώ και πάνω από 40 χρόνια καθώς και άλλων Αφγανών στο εσωτερικό της χώρας που αντιμετωπίζουν τώρα ένα νέο αβέβαιο μέλλον. Τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει από τώρα κινητοποίηση για παροχή μεγάλης κλίμακας ανθρωπιστικής βοήθειας άνευ όρων προκειμένου να αποφευχθεί η επιδείνωση της κρίσης και η εσωτερική κατάρρευση των δημόσιων υπηρεσιών και της οικονομίας.
«Αν και είμαι πάντα πολύ προσεκτικός στις προβλέψεις μου όσον αφορά τις μετακινήσεις πληθυσμών, πιστεύω ότι μια τέτοια επιδείνωση θα προκαλέσει σχεδόν αναπόφευκτα μεγάλο εκτοπισμό στο εσωτερικό και πιθανότατα και στο εξωτερικό της χώρας», πρόσθεσε.
Αναφερόμενος σε άλλες συρράξεις που δεν έχουν επιλυθεί, ο κ. Grandi προειδοποίησε ότι εάν τα αντιμαχόμενα μέρη των συγκρούσεων στην Αιθιοπία δεν αφήσουν κατά μέρος την «ανώφελη και καταστροφική αντιπαράθεση προς όφελος των πολιτικών διαπραγματεύσεων», η ανθρωπιστική κρίση στο Tigray και σε άλλες περιοχές «θα βγει εκτός ελέγχου, αυξάνοντας τον αριθμό των αναγκαστικά εκτοπισμένων εντός και εκτός της χώρας». Υπογράμμισε τις δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζεται το προσωπικό των ανθρωπιστικών οργανώσεων καθώς έρχεται αντιμέτωπο με ολοένα αυξανόμενα εμπόδια και απαράδεκτες δυσκολίες, όπως καταδεικνύει και η πρόσφατη εκδίωξη μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων από τη χώρα.
Καθώς αυξάνεται ο αναγκαστικός εκτοπισμός, ο Ύπατος Αρμοστής άσκησε κριτική και σε κάποιες ισχυρές χώρες σε ορισμένες περιοχές του κόσμου που αντί να δώσουν καταφύγιο σε όσους τρέπονται σε φυγή εξαιτίας του πολέμου, τον οποίο δεν προκάλεσαν οι ίδιοι, τους κρατούν μακριά υψώνοντας τείχη καταφεύγοντας σε βίαια pushbacks, αρνούνται να διασώσουν ανθρώπους στη θάλασσα και θεσπίζουν όλο και πιο περιοριστικές νομοθεσίες.
Ο κ. Grandi δήλωσε ότι οι προτάσεις για την εξωτερίκευση ή την ανάθεση των υποχρεώσεων ασύλου σε άλλες χώρες συνιστούν θεμελιώδη παραβίαση των βασικών δεσμεύσεων των κρατών για επιμερισμό της ευθύνης. Υπογράμμισε επίσης την «ανησυχητική τάση που παρατηρείται… όπου κράτη ενθαρρύνουν πρόσφυγες και μετανάστες να μετακινηθούν προς άλλες χώρες με επικίνδυνους τρόπους για καθαρά πολιτικούς σκοπούς, που δεν έχουν καμία σχέση με την ανάγκη τους για προστασία».
«Τα καλά διαχειριζόμενα σύνορα και η πρόσβαση στο άσυλο δεν είναι έννοιες ασύμβατες – το αντίθετο μάλιστα», τόνισε. «Η καλή διαχείριση δεν αποκλείει την εξέταση αιτημάτων ασύλου στο πλαίσιο ενός δίκαιου και γρήγορου συστήματος. Ή όσους χρήζουν διεθνούς προστασίας από το να γίνονται δεκτοί και να τους παρέχεται βοήθεια.»
Παρά τις αντίξοες παγκόσμιες συνθήκες, ο Ύπατος Αρμοστής επισήμανε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην υποστήριξη των ειρηνευτικών προσπαθειών στο Νότιο Σουδάν και το Σουδάν, υπό την ηγεσία των δύο κυβερνήσεων και της Διακυβερνητικής Αρχής για την Ανάπτυξη (IGAD). Με τη στήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναζητούνται λύσεις για περισσότερους από επτά εκατομμύρια πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους από τις δύο αυτές χώρες.
Μέσα από τη συνεργασία έχουν δημιουργηθεί προσωρινές λύσεις για εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένους ανθρώπους από τη Βενεζουέλα. Ο κ. Grandi τόνισε τον «υποδειγματικό» ρόλο της Κολομβίας στη χορήγηση προσωρινού καθεστώτος προστασίας σε περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια Βενεζουελάνων, γεγονός που τους επέτρεψε να παραμείνουν, να εργαστούν και να έχουν πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες, όπως στην εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη. «Την κίνηση αυτή, που επιτρέπει επίσης στους εκτοπισμένους ανθρώπους να συνεισφέρουν στη χώρα υποδοχής τους, ακολουθούν και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής», ανέφερε.
Ο Ύπατος Αρμοστής υπογράμμισε επίσης την πρόοδο σχετικά με το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες και το Παγκόσμιο Φόρουμ Προσφύγων που ακολούθησε τον Δεκέμβριο του 2019, όπου έγιναν περισσότερες από 1.400 δεσμεύσεις που οδήγησαν στη χάραξη πολιτικών και σε επενδύσεις από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές.
«Οι επενδύσεις αυτές, με τη σειρά τους, έχουν βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης όχι μόνο των προσφύγων, ιδίως σε παρατεταμένες κρίσεις, αλλά και των κοινοτήτων υποδοχής, συχνά συμβάλλοντας στην ανάπτυξη απομακρυσμένων περιοχών και στην επένδυση σε υποδομές που θα παραμείνουν αφότου θα επιστρέψουν οι πρόσφυγες σπίτι τους», ανέφερε ο κ. Grandi.
Αν και ο κόσμος έχει να αντιμετωπίσει «τρομακτικές προκλήσεις», ο κ. Grandi κάλεσε τους εκπροσώπους να μη χάνουν την ελπίδα τους και να πάρουν έμπνευση από το κουράγιο και την αντοχή που συνεχίζουν να δείχνουν οι άνθρωποι που έχουν ξεριζωθεί από τα σπίτια τους.
Οι αθλητές πρόσφυγες που «θριάμβευσαν ξεπερνώντας κάθε αντιξοότητα» στους Ολυμπιακούς και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκυο τον Αύγουστο, «είναι ζωντανά παραδείγματα του γιατί δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω. Του γιατί πρέπει να αντιμετωπίζουμε την πρόκληση του αναγκαστικού εκτοπισμού – και όλων των άλλων παγκόσμιων προκλήσεων – συστηματικά, με υπομονή και επιμονή.
«Κανένας από εμάς δεν μπορεί να το κάνει μόνος. Αλλά εάν συνεργαστούμε όλοι μαζί – μαζί! – με κουράγιο και ταπεινότητα, επιδεικνύοντας πραγματικό πνεύμα αλληλεγγύης, βάζοντας το κοινό καλό πριν από προσωπικούς και εθνικούς προβληματισμούς, τότε μπορεί και να τα καταφέρουμε.»
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
