Η επιχείρηση εκκένωσης από την Καμπούλ φτάνει στο τέλος της. Μια νέα μεγαλύτερη κρίση μόλις ξεκινάει.
So far in 2021 violence has forced more than 550,000 Afghans to flee for safety and shelter elsewhere within their country. 80% are women and children. Humanitarian needs are dire. © REUTERS/Stringer
Ο ξεριζωμός από την πατρίδα στην οποία γεννήθηκες φέρνει μαζί μια τρομακτική αίσθηση απώλειας. Οι σκηνές στο αεροδρόμιο της Καμπούλ τις τελευταίες ημέρες έχουν προκαλέσει κύματα συμπόνοιας σε όλο τον κόσμο εξαιτίας του φόβου και της απόγνωσης χιλιάδων Αφγανών. Όμως, όταν οι εικόνες αυτές αρχίσουν να σβήνουν από τις οθόνες μας, θα εξακολουθούν να υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που θα χρειάζονται τη διεθνή κοινότητα να δράσει.
Καλώντας τους Ταλιμπάν και όλα τα υπόλοιπα μέρη να σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως των γυναικών και των κοριτσιών, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών δήλωσε ότι ο κόσμος θα παρακολουθεί. Αλλά μέχρι στιγμής, η προσοχή που δίνουμε είναι πολύ περιορισμένη. Οι προσπάθειες εκκένωσης έχουν αδιαμφισβήτητα σώσει δεκάδες χιλιάδες ζωές και είναι αξιέπαινες. Όμως όταν οι αερομεταφορές και η φρενίτιδα των ΜΜΕ κοπάσουν, η συντριπτική πλειοψηφία των 39 εκατ. Αφγανών θα παραμείνουν εντός του Αφγανιστάν. Μας έχουν ανάγκη – κυβερνήσεις, μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων, απλούς πολίτες – να μείνουμε δίπλα τους μέχρι τέλους.
Περίπου 3,5 εκατ. άνθρωποι έχουν ήδη εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας εξαιτίας της βίας – από τους οποίους πάνω από 500.000 από την αρχή του έτους. Οι περισσότεροι δεν έχουν πρόσβαση σε καμία από τις τυπικές οδούς για να αναζητήσουν ασφάλεια. Εν μέσω μιας ξεκάθαρης κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπου εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απελπισμένα ανάγκη για βοήθεια, η ανθρωπιστική ανταπόκριση μέσα στο Αφγανιστάν εξακολουθεί να υποχρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό. Ορισμένοι Αφγανοί παραμένουν ακόμα εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας, ενώ άλλοι αρχίζουν να γυρίζουν πίσω στα σπίτια τους, μετά τις συγκρούσεις. Όλοι εξαρτώνται από τα ανθρωπιστικά προγράμματα τα οποία πρέπει να ενισχυθούν άμεσα.
Ορισμένοι Αφγανοί θα αναγκαστούν αναπόφευκτα να αναζητήσουν ασφάλεια εκτός των συνόρων της χώρας τους. Θα πρέπει να μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους να αναζητήσουν διεθνή προστασία και τα σύνορα θα πρέπει να παραμείνουν ανοικτά για αυτούς για τον σκοπό αυτό. Οι χώρες που συνορεύουν με το Αφγανιστάν, οι οποίες εδώ και δεκαετίες φιλοξενούν πρόσφυγες, χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη. Μπορεί τώρα να χρειαστεί να αντιμετωπίσουν νέες ροές από το Αφγανιστάν ενώ συνεχίζουν να φιλοξενούν ήδη Αφγανούς πρόσφυγες, για τους οποίους η προοπτική επιστροφής έχει εξασθενίσει, καθώς και άλλους [Αφγανούς] που μπορεί να έχουν φύγει για οικογενειακούς, επιχειρηματικούς ή ιατρικούς λόγους αλλά που δεν μπορούν πλέον να επιστρέψουν με ασφάλεια.
Για τέσσερις δεκαετίες, το Πακιστάν και το Ιράν έχουν φιλοξενήσει εκατομμύρια Αφγανούς πρόσφυγες. Αν και μεγάλος αριθμός έχει επιστρέψει στην πατρίδα του μετά το 2001 ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον, οι δύο αυτές χώρες εξακολουθούν να φιλοξενούν περίπου 2,2 εκατ. καταγεγραμμένους Αφγανούς πρόσφυγες – σχεδόν το 90 τοις εκατό επί του συνόλου. Καθώς συνεχίζουμε να κάνουμε έκκληση για ανοιχτά σύνορα, περισσότερες χώρες θα πρέπει να μοιραστούν την ανθρωπιστική αυτή ευθύνη, ιδίως εξαιτίας της κρίσιμης κατάστασης που αντιμετωπίζει η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν στη μάχη κατά της πανδημίας.
Οι πρόσφυγες θα χρειαστούν επίσης πιο μακροπρόθεσμες λύσεις. Η μεγάλη πλειοψηφία μπορεί να επιστρέψει εθελοντικά όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες και τη στιγμή που θα το επιλέξουν οι ίδιοι. Συγκριτικά, η επανεγκατάσταση σε τρίτες χώρες – μια ευκαιρία για τους πιο ευάλωτους να ξαναρχίσουν τη ζωή τους σε μια νέα χώρα – αποτελεί επιλογή μόνο για ένα πολύ μικρό ποσοστό των προσφύγων παγκοσμίως. Όμως, ακόμα και για την πληθυσμιακή αυτή ομάδα, έπειτα από 40 χρόνια ανηλεών συγκρούσεων στο Αφγανιστάν, και με άλλες κρίσεις εκτοπισμού σε όλο τον κόσμο, ο αριθμός των θέσεων επανεγκατάστασης ήταν ήδη εξαιρετικά ανεπαρκής. Υπάρχει τεράστια ανάγκη για περισσότερες επιλογές επανεγκατάστασης. Είναι εξαιρετικά σημαντικές όχι μόνο γιατί θα σώσουν ζωές αλλά και ως επίδειξη καλής θέλησης και στήριξης υπέρ των χωρών εκείνων που έχουν αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τους εκτοπισμένους πληθυσμούς.
Καθώς ο κόσμος σε όλο τον πλανήτη καλωσορίζει τους Αφγανούς στις κοινότητες και τα σπίτια τους, δεν πρέπει να ξεχάσουμε όσους έχουν μείνει πίσω. Θα πρέπει να ανταποκριθούμε στις κρίσιμες ανθρωπιστικές ανάγκες στο Αφγανιστάν και στις γειτονικές χώρες και η απόκρισή μας θα πρέπει να είμαι άμεση και ισχυρή. Το να σταθούμε δίπλα στον λαό του Αφγανιστάν σημαίνει να σταθούμε δίπλα σε όλους – είτε αυτοί έχουν βρει ασφάλεια στο εξωτερικό είτε μαζεύουν τα κομμάτια της ζωής τους πίσω στην πατρίδα. Όσοι έτρεξαν να βρουν μια θέση στις πτήσεις εκκένωσης από το αεροδρόμιο της Καμπούλ είναι οι ίδιοι με αυτούς που μπορεί να προσεγγίσουν τα σύνορά μας τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Έχουμε δείξει συμπόνοια και αλληλεγγύη προς τους Αφγανούς τις τελευταίες μέρες. Ας συνεχίσουμε να κάνουμε το ίδιο. Τώρα είναι ο καιρός να ανταποκριθούμε πραγματικά στην έκκληση για διεθνή συνεργασία όπως εκφράζεται στη Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων και όπως επανεπιβεβαιώνεται στο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τους Πρόσφυγες.
Οι αερομεταφορές από την Καμπούλ φτάνουν στο τέλος τους και η τραγωδία που έχει εκτυλιχθεί δεν θα είναι πια τόσο ορατή. Όμως θα εξακολουθήσει να αποτελεί καθημερινότητα για εκατομμύρια Αφγανούς. Δεν πρέπει να τους εγκαταλείψουμε. Μια πολύ μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μόλις ξεκινάει.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
