Αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες και προγράμματα ένταξης, οι πρόσφυγες μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην κοινωνία υποδοχής τους- οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά.
A young girl carries her brother through the Herjalleh shelter in rural Damascus where they are staying after fleeing fighting in Eastern Ghouta. Some 133,000 people were displaced from Eastern Ghouta by heavy fighting in March and April 2018.
Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, 20 Ιουνίου, μας καλεί κάθε χρόνο να τιμήσουμε τις ζωές, τον αγώνα και την ανθεκτικότητα των εκατομμυρίων ξεριζωμένων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Επειδή, χρειάζεται θάρρος να είσαι πρόσφυγας. Θάρρος να συνεχίσεις να ελπίζεις. Θάρρος να ξεκινήσεις από την αρχή και να χτίσεις ένα καινούγιο μέλλον, παλεύοντας ενάντια σε όλες τις πιθανότητες. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά αναγκάζονται ν’ αφήσουν πίσω ό,τι οικείο και αγαπητό για να πάνε σε άλλη γη, σ’ ένα αβέβαιο και συχνά τρομακτικό μέλλον. Αξίζουν τον σεβασμό, την αλληλεγγύη, την αγκαλιά μας. Ας τους δώσουμε την ευκαιρία να ανθίσουν και πάλι.
Σε αντίθεση με τους μετανάστες, οι πρόσφυγες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και τη χώρα τους επειδή δεν έχουν άλλη επιλογή. Παγιδευμένοι σε πολέμους και συγκρούσεις, αντιμέτωποι με διώξεις πολιτικές ή θρησκευτικές, ή λόγω φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Οι άνθρωποι γίνονται πρόσφυγες επειδή παραβιάζονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους. Το δικαίωμά τους να αναζητούν και να απολαμβάνουν άσυλο διασφαλίζεται από το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων, η οποία δημιουργεί ένα συνεκτικό νομικό πλαίσιο προστασίας για τους πρόσφυγες.
Καθώς διαβάζετε το άρθρο αυτό, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και περιμένουν να ξαναρχίσουν τη ζωή τους. Από Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Μυανμάρ και Υεμένη, Νότιο Σουδάν, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και Νιγηρία – για να αναφέρουμε μόνο μερικές χώρες – βλέπουμε πρωτοφανείς μετακινήσεις ανθρώπων, είτε μέσα στην ίδιά τους την πατρίδα είτε εκτός συνόρων, που αναζητούν ασφάλεια από την απειλή του πολέμου και των διώξεων. Συνολικά, πάνω από 65 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν χάσει τα σπίτια και το βιός τους, από τους οποίους περίπου 24 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες, έχουν δηλαδή αναζητήσει προστασία εκτός της πατρίδας τους.
Εμείς, ως ο Φορέας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), γνωρίζουμε μέσα από την καθημερινή μας επαφή με πρόσφυγες, ότι προσφυγιά δεν σημαίνει μόνο απώλεια περιουσίας και οικονομικής ασφάλειας. Χιλιάδες άμαχοι, ιδίως γυναίκες και παιδιά, θυματοποιούνται καθημερινά, η αξιοπρέπειά τους καταρρακώνεται. Ο βιασμός και η σεξουαλική βία έχει πλέον επικρατήσει στις βίαιες συγκρούσεις και αποτελούν στρατηγικά όπλα πολέμου προκειμένου να εκφοβίσουν τα εμπλεκόμενα μέρη, να καταστρέψουν την ταυτότητα, την αξιοπρέπεια και τον κοινωνικό ιστό των κοινοτήτων τους. Η κακοποίηση συνεχίζεται πολλές φορές και μετά την φυγή, για παράδειγμα με τη μορφή εξαναγκαστικών πρόωρων γάμων σε καταυλισμούς προσφύγων. Τα τραύματα που βιώνουν πολλά παιδιά πρόσφυγες πιθανόν να τους στοιχειώνουν μια ζωή.
Η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων είναι μια αφορμή για τις οργανώσεις, κυβερνήσεις και άτομα να αναλογιστούμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ή/και να ενισχύσουμε τη φιλοξενία στις κοινότητες που ζουν οι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο και να διασφαλίσουμε έτσι την προστασία τους. Πέρα από τη νομική υποχρέωση που δεσμεύει όλους, η προστασία αποτελεί στοιχειώδη αρχή που απαντάται σε όλες τις θρησκείες και πολιτισμούς. Ν’ αγκαλιάζουμε, να σεβόμαστε και να φροντίζουμε τους άλλους, ειδικά αυτούς που απειλούνται, είναι εγγενές στην ανθρώπινη φύση. Αποτελεί, επομένως, κοινή και συλλογική μας ευθύνη ο καθένας να κάνει αυτό που του αναλογεί.
Ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει κάτι για να ξεπεράσει την αδιαφορία ή τον φόβο και ν’ αντικρούσει τις παράλογες υποψίες και φωνές του αποκλεισμού. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνεργασία με όλους τους φορείς και να καταδείξουμε ότι οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο δεν είναι άνθρωποι που ήρθαν να πάρουν κάτι από εμάς. Αντιθέτως, φέρνουν μαζί τους τα ταλέντα τους, τις δεξιότητές και είναι έτοιμοι να στηρίξουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους με σκληρή δουλειά, αν τους δοθεί η ευκαιρία. Αν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες και προγράμματα ένταξης, οι πρόσφυγες μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην κοινωνία υποδοχής τους- οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά.
Με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να εκτοπίζονται καθημερινά δια της βίας, χρειάζονται την αλληλεγγύη μας περισσότερο από ποτέ. Για τον ενεργό πολίτη, αυτό μπορεί να σημαίνει την απαίτηση προς την κυβέρνηση να τηρεί τις διεθνείς της υποχρεώσεις αναφορικά με την παροχή δίκαιων διαδικασιών ασύλου και ανθρώπινων συνθηκών υποδοχής. Για τον εκπαιδευτικό, μπορεί να σημαίνει ότι δημιουργεί τις συνθήκες για συνεργασία κι ενσωμάτωση των παιδιών προσφύγων μέσα σε μια πολυπολιτισμική τάξη. Για ένα δημοσιογράφο μπορεί να σημαίνει την κάλυψη των θεμάτων που αφορούν τη ζωή, τις προκλήσεις και τη συνεισφορά των προσφύγων στη χώρα υποδοχής. Μπορεί να σημαίνει την προσφορά εργασίας στους πρόσφυγες, βοηθώντας τους με αυτό τον τρόπο να στηρίξουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους και ν’ αποκαταστήσουν την αξιοπρέπειά τους. Αλληλεγγύη μπορεί επίσης να δείξει και ο γείτονας, που μοιράζεται ένα γεύμα, βοηθά ένα παιδί πρόσφυγα με την κατοίκον εργασία του ή απλά δείχνει καλοσύνη σ’ένα πρόσφυγα.
Οι πρόσφυγες δεν είναι τίποτα άλλο παρά οι μεγαλύτεροι επιζώντες της εποχής μας. Ας σταθούμε μαζί τους, ας τους ενθαρρύνουμε, ας τους υποστηρίξουμε. Ας αντιμετωπίσουμε τους φόβους και τις προκαταλήψεις μας και ας τους δούμε ως συνανθρώπους μας και ας συμβάλλει ο καθένας μας στη δημιουργία αυτών των συνθηκών που θα ενισχύσουν τη δυνατότητά τους να ενταχθούν και να εσωματωθούν σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής. Με αυτόν τον τρόπο, αποδεικνύουμε ότι υποστηρίζουμε την ένταξη, το σεβασμό, την ανοχή και την ποικιλομορφία – τις αρχές πάνω στις οποίες βασίζεται μια πραγματικά δημοκρατική κοινωνία για ν’αναπτυχθεί.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
