Η Ευρωπαϊκή Ένωση προετοιμάζει σειρά εκτάκτων συναντήσεων για τη λήψη αποφάσεων γι’αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης. Η κατάσταση απαιτεί μια τεράστια κοινή προσπάθεια η οποία δεν είναι εφικτή με την παρούσα αποσπασματική προσέγγιση. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη εισροή προσφύγων τις τελευταίες δεκαετίες. Μέχρι στιγμής φέτος, περισσότεροι […]
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προετοιμάζει σειρά εκτάκτων συναντήσεων για τη λήψη αποφάσεων γι’αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης. Η κατάσταση απαιτεί μια τεράστια κοινή προσπάθεια η οποία δεν είναι εφικτή με την παρούσα αποσπασματική προσέγγιση. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη εισροή προσφύγων τις τελευταίες δεκαετίες. Μέχρι στιγμής φέτος, περισσότεροι από 300,000 άνθρωποι έχουν διακινδύνευσει τις ζωές τους διασχίζοντας τη Μεσόγειο Θάλασσα. Πάνω από 2,600 δεν κατάφεραν να επιβιώσουν το επικίνδυνο πέρασμα, συμπεριλαμβανομένου και του τρίχρονου Aylan, του οποίου η φωτογραφία έχει προκαλέσει παγκόσμιο συγκλονισμό.
Μετά την άφιξή τους στις ακτές και τα σύνορα της Ευρώπης, συνεχίζουν το ταξίδι τους – έρχονται αντιμέτωποι με το χάος, την ταλαιπωρία και ταπείνωση, την εκμετάλλευση και τον κίνδυνο τόσο στα σύνορα όσο και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Η ανιδιοτελής γενναιοδωρία των πολιτών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που καλωσορίζουν και βοηθούν τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες αποτελεί πραγματικά πηγή έμπνευσης. Κι έχει επιδειχθεί από διάφορες χώρες υποδειγματική πολιτική και ήθος. Ωστόσο σε γενικές γραμμές, η Ευρώπη έχει αποτύχει να βρει μια αποτελεσματική κοινή απάντηση, και ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι υποφέρουν. Για την αντιμετώπιση αυτής της απαράδεκτης κατάστασης, όλοι πρέπει να έχουμε κατά νου ορισμένα βασικά σημεία:
1. Πρόκειται κατά κύριο λόγο, για μια προσφυγική κρίση κι όχι μόνο για μεταναστευτικό φαινόμενο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που φθάνουν στην Ελλάδα προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές όπως τη Συρία, το Ιράκ ή το Αφγανιστάν και φέυγουν από τις χώρες τους για να σώσουν τη ζωή τους. Όλοι οι άνθρωποι που μετακινούνται κάτω από αυτές τις τραγικές συνθήκες αξίζουν πλήρους σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και της αξιοπρέπειά τους, ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς. Αλλά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε την ιδιαίτερη ευθύνη που έχουν όλα τα κράτη έναντι των προσφύγων, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
2. Η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει ν’ αντιμετωπίζει αυτή την κρίση με μια αποσπασματική ή σταδιακή προσέγγιση. Καμία χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της, και καμία χώρα δεν μπορεί να αρνηθεί ν’ αναλάβει το ρόλο της. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, όταν ένα σύστημα είναι δυσλειτουργικό και μη ισορροπημένο κι όταν η πίεση κλιμακώνεται τα πάντα βραχυκυκλώνουν. Αυτή είναι μια καθοριστική στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και τώρα δεν έχει καμία άλλη επιλογή παρά να κινητοποιηθεί με όλες της τις δυνάμει για ν’αντιμετωπίσει αυτή την κρίση. Ο μόνος τρόπος επίλυσης του προβλήματος είναι όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα κράτη μέλη εφαρμόσουν μια κοινή στρατηγική, που να βασίζεται στην ευθύνη, την αλληλεγγύη και την εμπιστοσύνη.
3. Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει τη λήψη επειγόντων και θαρραλέων μέτρων για τη σταθεροποίηση της κατάστασης και, στη συνέχεια, την εξεύρεση τρόπου για ένα πραγματικό καταμερισμό ευθυνών μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη, με τη συναίνεση και την υποστήριξη των εμπλεκομένων κυβερνήσεων – κυρίως της Ελλάδας και της Ουγγαρίας, αλλά και της Ιταλίας – να εφαρμόσει αμέσως επαρκή προγράμματα έκτακτης ανάγκης για την υποδοχή, την αρωγή και την καταγραφή των ανθρώπων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει για το σκοπό αυτό να κινητοποιήσει όλους τους μηχανισμούς τις ΕΕ για το άσυλο, τη μετανάστευση και τους φορείς για την προστασία των πολιτών, περιλαμβανομένων των πόρων των κρατών μελών και με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας και του Διεθνές Οργανισμού για τη Μετανάστευση καθώς και της κοινωνίας των πολιτών. Από πλευράς μας, η Ύπατη Αρμοστεία έχει δεσμευθεί πλήρως να εντείνει τις προσπάθειές της. Είναι απαραίτητο όπως οι πρόσφυγες και οι οικογένειές τους που φτάνουν στην Ευρώπη μετά που έχουν ήδη χάσει τα πάντα, να νιώθουν ευπρόσδεκτοι σ’ ένα ασφαλές και φιλόξενο περιβάλλον.
4. Οι άνθρωποι που έχουν ένα βάσιμο αίτημα προστασίας όπως αυτό διαφαίνεται ύστερα από μια αρχική εξέταση (screening), θα πρέπει στη συνέχεια να επωφεληθούν από ένα πρόγραμμα μαζικής μετεγκατάστασης, με την υποχρεωτική συμμετοχή όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Μια προκαταρκτική εκτίμηση υποδεικνύει μία πιθανή ανάγκη για αύξηση των θέσεων μετεγκατάστασης στις 200,000. Αυτό το πρόγραμμα μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν πηγαίνει χέρι-χέρι με επαρκές δυναμικό υποδοχής, ειδικά στην Ελλάδα. Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να είναι η ευθύνη μόνο λίγων κρατών-μελών της ΕΕ.
5. Για όσους διαπιστώνεται ότι δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας και οι οποίοι δεν μπορούν να επωφεληθούν από ευκαιρίες νόμιμης μετανάστευσης θα πρέπει να βοηθηθούν να επιστρέψουν γρήγορα στις χώρες καταγωγής τους, με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
6. Οι μόνοι που επωφελούνται από την έλλειψη μιας κοινής ευρωπαϊκής αντιμετώπισης είναι οι λαθρέμποροι και οι διακινητές οι οποίοι κερδοφορούν εις βάρος της απελπισίας των ανθρώπων να φτάσουν στην ασφάλεια. Μια πιο αποτελεσματική διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη για την πάταξη των λαθρεμπόρων, περιλαμβανομένων κι εκείνων που λειτουργούν εντός της ΕΕ, ωστόσο με τρόπους που θα προστατεύουν τα θύματα. Καμία από αυτές τις προσπάθειες όμως, δεν θα είναι αποτελεσματική, χωρίς να δοθούν περισσότερες ευκαιρίες στους ανθρώπους να έρθουν νόμιμα στην Ευρώπη και να βρουν ασφάλεια κατά την άφιξη τους. Χιλιάδες γονείς διακινδυνεύουν τις ζωές των παιδιών τους σε ακατάλληλα σκάφη διακινητών κυρίως επειδή δεν έχουν άλλη επιλογή. Ευρωπαϊκές χώρες – όπως και κυβερνήσεις σε άλλες περιοχές- θα πρέπει να προβούν σε ορισμένες θεμελιώδεις αλλαγές για να καταστεί δυνατή η αύξηση των ποσοστών μετεγκατάστασης και ανθρωπιστικών αδειών εισόδου. Επίσης, πρέπει να αυξηθούν προγράμματα θεωρήσεων εισόδου και χρηματοδότησης (sponsorship), υποτροφίες καθώς και άλλοι τρόποι να εισέρχονται νόμιμα στην Ευρώπη. Κυρίως, η οικογενειακή επανένωση πρέπει να γίνει μια πραγματική, προσβάσιμη επιλογή για πολλούς περισσότερους ανθρώπους από ό, τι συμβαίνει σήμερα. Εάν οι μηχανισμοί αυτοί επεκταθούν και καταστούν πιο αποτελεσματικοί, μπορούμε να μειώσουμε τον αριθμό των ατόμων που αναγκάζονται να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους στη θάλασσα λόγω έλλειψης εναλλακτικών επιλογών.
Πέραν από την άμεση ανταπόκριση, είναι σαφές ότι αυτή η κατάσταση θα απαιτήσει από εμάς να σκεφτούμε σοβαρά το μέλλον. Αυτή η μαζική ροή ανθρώπων δεν θα σταματήσει έως ότου αντιμετωπιστούν τα γενεσιουργά αίτια που την προκαλούν. Πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα για την πρόληψη των συγκρούσεων και για να σταματήσουν οι συνεχείς συρράξεις που οδηγούν τόσους πολλούς ανθρώπους μακριά από τα σπίτια τους. Οι χώρες που γειτονεύουν με εμπόλεμες ζώνες, οι οποίες παρέχουν καταφύγιο σε 9 στους 10 πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο, θα πρέπει να στηρίζονται περισσότερο περιλαμβανομένης της απαιτούμενης χρηματοδότησης. Ταυτόχρονα, είναι επίσης σημαντικό οι πολιτικές αναπτυξιακής συνεργασίας να αναπροσαρμοστούν με στόχο να παρέχεται στους ανθρώπους η ευκαιρία να έχουν ένα μέλλον στη χώρα τους.
Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη στιγμή της αλήθειας. Αυτή είναι η στιγμή να επιβεβαιώσει τις αξίες πάνω στις οποίες χτίστηκε.
UNHCR chief issues key guidelines for dealing with Europe’s refugee crisis (ENGLISH)
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter