ΓΕΝΕΥΗ, 1η Οκτωβρίου (Υ.Α.) – Ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους λόγω μιας σειράς κρίσεων εκτοπισμού είναι ο μεγαλύτερος σε σχεδόν δύο…
ΓΕΝΕΥΗ, 1η Οκτωβρίου (Υ.Α.) – Ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους λόγω μιας σειράς κρίσεων εκτοπισμού είναι ο μεγαλύτερος σε σχεδόν δύο δεκαετίες, οδηγώντας τους πόρους της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) στα όριά τους, δήλωσε την Τρίτη ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, António Guterres. Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της ετήσιας διάσκεψης της Εκτελεστικής Επιτροπής της Υ.Α., ο κ. Guterres ανέφερε ότι, ενώ η Ύπατη Αρμοστεία και οι εταίροι της συνεχίζουν να βοηθούν τα θύματα των μεγάλων εκτοπισμών των περασμένων ετών, το 2013 προκάλεσε νέες τεράστιες προσφυγικές ροές.«Φέτος και μόνο, περισσότεροι από 1,5 εκατ. πρόσφυγες έχουν εγκαταλείψει τη Συρία και εκατοντάδες χιλιάδες έχουν εγκαταλείψει τις χώρες τους σε ολόκληρη την Αφρική – φεύγοντας από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Σουδάν, το Μάλι και τη Σομαλία», δήλωσε ο επικεφαλής της Υ.Α.«Σήμερα που σας απευθύνομαι, περισσότεροι άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο μετά τη γενοκτονία στη Ρουάντα [το 1993]. Εάν οι πρόσφυγες και οι εσωτερικά εκτοπισμένοι αποτελούσαν ένα έθνος, πληθυσμιακά θα αντιστοιχούσαν σε μια από τις 30 μεγαλύτερες χώρες του κόσμου» δήλωσε ο κ. Guterres.Ο Ύπατος Αρμοστής έδωσε την εναρκτήρια ομιλία στη διάσκεψη της Εκτελεστικής Επιτροπής, η οποία καθορίζει τα προγράμματα και τον προϋπολογισμό της Υ.Α. για το επόμενο έτος, αμέσως μετά την ολοκλήρωση μιας ξεχωριστής διήμερης συζήτησης με μέλη της Επιτροπής, η οποία επικεντρώθηκε στην προσφυγική κρίση που δημιούργησε ο πόλεμος στη Συρία. Πλέον, υπάρχουν 2,1 εκατ. Σύροι πρόσφυγες και πάνω από 4 εκατ. εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της Συρίας.«Η Υ.Α. και οι εταίροι της κάνουν ό,τι μπορούν για να ανταποκριθούν, αλλά έχουμε φτάσει στα όρια μας από αυτόν το συνδυασμό μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, που είναι πρωτοφανής για το πρόσφατο παρελθόν, και της συνέχισης άλλων κρίσεων σε ολόκληρο τον πλανήτη», δήλωσε.Παρόλο που «αυξάνονται χρόνο με το χρόνο οι δυσκολίες στην ικανότητά μας να προσφέρουμε βοήθεια» δήλωσε ο κ. Guterres, η Υ.Α. προσφέρει προστασία και βοήθεια σε αυξανόμενο αριθμό προσφύγων. Ενώ αναγνώρισε τις ελλείψεις, ο Ύπατος Αρμοστής αναφέρθηκε σε αρκετούς παράγοντες που επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να ανταποκρίνεται στα καθήκοντά του. Ο κ. Guterres ανέφερε ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η γενναιοδωρία των χωρών και των κοινοτήτων που υποδέχονται τους πρόσφυγες. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να μοιραστεί το βάρος, σημειώνοντας ότι πάνω από το 80% των προσφύγων σήμερα φιλοξενούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες – ποσοστό αυξημένο, σε σύγκριση με το 70% πριν από μια δεκαετία.«Ο δεύτερος παράγοντας που μας επιτρέπει να ανταποκρινόμαστε είναι η ισχυρή οικονομική στήριξη από δωρητές. Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις, η χρηματοδότηση έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, τόσο πέρυσι όσο και φέτος. Το 2012, η Υ.Α. έλαβε 2,3 δισ. δολάρια από εθελοντικές εισφορές. Πρόκειται για αριθμό-ρεκόρ, που θα ξεπεραστεί το 2013. Η στήριξη από τον ιδιωτικό τομέα επίσης αυξάνεται σταθερά – από 21,7 εκατ. το 2006 στα 170 εκατ. δολάρια που αναμένονται το τρέχον έτος», δήλωσε.Ωστόσο, ο κ. Guterres δήλωσε ότι η Υ.Α. αντιμετώπιζε προκλήσεις στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση για τους Σύρους πρόσφυγες δεν θα προβεί σε βάρος άλλων κρίσεων. Αν και επαίνεσε τις χώρες οι οποίες αύξησαν τη συνολική βοήθεια που παρέχουν προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των Σύρων προσφύγων, σημείωσε ότι η χρηματοδότηση για τις δραστηριότητες της Υ.Α. σε αρκετές περιοχές –ιδίως στην Αφρική– έχει μειωθεί.Ο επικεφαλής της Υ.Α. δήλωσε ότι η συγκέντρωση κεφαλαίων για την παροχή βοήθειας σε εσωτερικά εκτοπισμένους –οι οποίοι δεν έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους, όπως οι πρόσφυγες– γίνεται όλο και πιο δύσκολη, καθώς μειώνεται το διεθνές ενδιαφέρον για τα δεινά τους.Ωστόσο, όπως ανέφερε, η Υ.Α. ενισχύεται, αναπτύσσοντας τις συνεργασίες της εντός κι εκτός των Ηνωμένων Εθνών. Επίσης, οι εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στην Υ.Α. (ιδιαίτερα η μείωση του κόστους για τα κεντρικά γραφεία της από σχεδόν 14% σε 8% των εξόδων της την προηγούμενη χρονιά) εξασφάλισαν τη διαθεσιμότητα περισσότερων κεφαλαίων για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες. «Από το 2006, οι δραστηριότητές μας έχουν υπερδιπλασιαστεί, αλλά έχουμε μόνον 13% περισσότερο προσωπικό σε παγκόσμιο επίπεδο και 32% λιγότερο στη Γενεύη», δήλωσε ο κ. Guterres. «Μέσα από αυτή τη σαφή μείωση στις σχετικές διαρθρωτικές δαπάνες, πλέον είμαστε σε θέση να κατευθύνουμε σημαντικά περισσότερους πόρους στην προστασία, τη βοήθεια και την παροχή λύσεων για τα άτομα που εμπίπτουν στην εντολή μας». Όπως πρόσθεσε, η Υ.Α. είναι πλέον σε θέση να προσφέρει επείγουσα βοήθεια σε 600.000 άτομα μέσα σε 72 ώρες.Ο κ. Guterres πρόσθεσε ότι τον απασχολεί ιδιαίτερα η εξεύρεση λύσεων για τους «παγκοσμιοποιημένους προσφυγικούς πληθυσμούς» – για τις περιπτώσεις, δηλαδή, όπου οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν μία χώρα, όπως οι Αφγανοί και οι Σομαλοί, πλέον φιλοξενούνται σε πολλά κράτη. «Πολλοί από αυτούς είναι εκτοπισμένοι για δύο δεκαετίες ή και περισσότερο. Σε μερικές οικογένειες, μόνον οι παππούδες έχουν γνωρίσει την πατρίδα τους. Παρόλα αυτά, για πολλούς από αυτούς τους πρόσφυγες, η επιστροφή στην πατρίδα παραμένει ένα όνειρο που μία ημέρα ελπίζουν να εκπληρώσουν, όταν αυτό καταστεί ασφαλές», σημείωσε.«Αν και περίπου 5,7 εκατ. Αφγανοί πρόσφυγες έχουν επιστρέψει στη χώρα τους από το 2002, μέχρι το τέλος της προηγούμενης χρονιάς εξακολουθούσαν να υπερβαίνουν τα 2,6 εκατ., όντας διασκορπισμένοι σε 82 χώρες», υπογράμμισε. «Ο δεύτερος μεγαλύτερος παγκοσμιοποιημένος προσφυγικός πληθυσμός, οι Σομαλοί, έχουν ακόμη μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά από τους Αφγανούς. Περισσότεροι από 1,1 εκατ. Σομαλοί πρόσφυγες έχουν καταγραφεί σε 109 χώρες».Ο Ύπατος Αρμοστής εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο και τα άλλα άτομα που ταξιδεύουν σε μικτές μεταναστευτικές ροές. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι συχνά αναγκασμένοι να βασίζονται στις υπηρεσίες διακινητών, γεγονός που τους εκθέτει σε παρενόχληση και εκμετάλλευση, σε ξυλοδαρμούς, στον κίνδυνο της εμπορίας ή ακόμα και του θανάτου».Αυτή η ροή (όπως οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες από την ανατολική Αφρική, καθώς κι εκείνοι που επιχειρούν την επικίνδυνη θαλάσσια διέλευση στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού) υπογραμμίζει την ανάγκη μιας νέας προσέγγισης, μέσω συντονισμένων περιφερειακών δράσεων, ανέφερε στη συνάντηση ο κ. Guterres.Ο Ύπατος Αρμοστής προειδοποίησε ότι ο θεσμός του ασύλου –τον οποίο εγγυώνται διεθνείς συνθήκες– βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση, ακόμη και σε χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου. Πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο συχνά διαπιστώνουν ότι τους τίθενται εμπόδια στα σύνορα ή αντιμετωπίζουν κακή μεταχείριση εφόσον γίνουν δεκτοί στη χώρα προορισμού τους.«Το κύριο μέλημά μας είναι οι υποβαθμισμένες υπηρεσίες υποδοχής, η δυσανάλογη χρήση της κράτησης, μεταξύ άλλων και ως αποτρεπτικού παράγοντα για μελλοντικές αφίξεις, καθώς και η έλλειψη επαρκούς κατανομής των βαρών μεταξύ των κρατών», ανέφερε. «Επιπλέον, δεν έχουν κάνει όλα τα κράτη αρκετά για την καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού και της ρατσιστικά υποκινούμενης βίας, φαινομένων που θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την ασφάλεια των προσφύγων και άλλων αλλοδαπών».Ο κ. Guterres επίσης απηύθυνε έκκληση να υπογράψουν περισσότερες χώρες τις δύο συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της ανιθαγένειας, καθώς η στέρηση της υπηκοότητας μπορεί να φέρει τους ανθρώπους σε επισφαλή θέση. Επισήμανε την περίπτωση των ανιθαγενών Rohingya στη Μιανμάρ, οι οποίοι προβαίνουν σε επικίνδυνα ταξίδια με βάρκες σε άλλες χώρες προκειμένου να ξεφύγουν από τη βία. «Η εξάλειψη της ανιθαγένειας μέσα σε μια δεκαετία είναι ένας φιλόδοξος στόχος. Όμως είναι ένας στόχος που πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε σε θέση να επιτύχουμε όλοι μαζί», δήλωσε.«Η εξεύρεση βιώσιμων λύσεων για τους πρόσφυγες και τους εκτοπισμένους παραμένει ο απώτερος στόχος του έργου της Υ.Α. και η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει», σημείωσε ο κ. Guterres. «Πέρυσι, ο αριθμός των νέων προσφύγων και πάλι υπερέβη εκείνον των ανθρώπων που σταμάτησαν να είναι εκτοπισμένοι. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει πόσο επείγουσα είναι η ανάγκη εξεύρεσης λύσεων».
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter