UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, is verheugd over het besluit van de Oegandese regering om duizenden vluchtelingen een veilig onderkomen aan te bieden. Ze zijn op de vlucht voor het escalerende geweld in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC) , en zijn sinds eind mei gestrand in een afgelegen en ontoegankelijk gebied in het territorium Mahagi.
Asielzoekers uit de Democratische Republiek Congo wachten op een gezondheidsscreening aan de grens tussen Oeganda en de DR Congo in Zombo. © UNHCR/Rocco Nuri
De nieuwkomers maakten voordien deel uit van een grotere groep van ongeveer 45000 mensen, volgens lokale autoriteiten van de DRC. Ze probeerden te vluchten naar de grens tussen Oeganda en de DRC kort na de dodelijke aanvallen van milities op burgers in de provincie Ituri op 17 en 18 mei. Sommigen konden terugkeren naar hun herkomstgebied, maar duizenden zitten nog steeds vast dichtbij de grens.
Zo’n 1500 asielzoekers zijn op 1 juli in Oeganda aangekomen via de oversteekplaatsen in Guladjo en Mount Zeu in het district Zombo. Ze hadden erge honger en waren uitgeput. Velen bevonden zich in een heel kwetsbare toestand door de precaire situatie waarin ze zich de voorbije weken hadden bevonden. Ze hadden zich in het woud verscholen, zonder voldoende toegang tot voedsel, schoon drinkwater en onderdak. De meesten zijn vrouwen en kinderen, maar er zijn ook veel ouderen bij.
Lees meer over het conflict in de DRC
“Mijn dank gaat uit naar de Oegandese regering en lokale gemeenschappen voor hun blijk van solidariteit naar mensen die op de vlucht zijn”, aldus Joel Boutroue, UNHCR-vertegenwoordiger in Oeganda. “Dat bewijst dat er zelfs te midden van een wereldwijde crisis als die van COVID-19 manieren zijn om grensbeperkingen te hanteren op een manier die de internationale mensenrechten en de standaarden voor de bescherming van vluchtelingen respecteert.”
Oeganda heeft in maart beperkingen ingevoerd op reizen over de grens om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Nieuwe asielzoekers konden daardoor het land niet meer binnenraken. Om humanitaire redenen heeft de president van Oeganda zijn regering nu dus de opdracht gegeven om de grens van Zombo tijdelijk te heropenen, zodat deze groep vluchtelingen levensnoodzakelijke hulp en bescherming kan krijgen. De regering heeft aangegeven de grenscontroles twee dagen later terug in te voeren, zodra de humanitaire operatie afgelopen was.
Alle nieuwkomers moeten eerst veiligheids- en gezondheidsscreenings doorlopen aan de grens, voor ze in het Zewdu Farm Instituut in quarantaine worden geplaatst. © UNHCR/Rocco Nuri
UNHCR en haar partners hebben in coördinatie met het kabinet van de Eerste Minister, het ministerie van Volksgezondheid en het lokale bestuur van het district, de klok rond gewerkt om de opvangcapaciteit aan de grens van Zombo te versterken, met inbegrip van quarantainevoorzieningen, en om te garanderen dat voldoende noodhulp beschikbaar is.
Alle nieuwkomers moeten eerst veiligheids- en gezondheidsscreenings doorlopen aan de grens. Kwetsbare personen zullen worden geïdentificeerd, in een versnelde procedure worden gebracht en zo prioritaire hulp ontvangen.
De groep zal eerst in quarantaine worden geplaatst in het Zewdu Farm Instituut, vlakbij de grensovergang. Daar kunnen nu ongeveer 6000 mensen worden ondergebracht. UNHCR en partners hebben er gewerkt aan de installatie van tenten, ruimtes voor gezondheidsscreenings, toiletten, handwasfaciliteiten en watertanks.
Gezien de verplichte quarantaineperiode van 14 dagen, in overeenstemming met nationale richtlijnen en protocollen, zullen asielzoekers nadien worden overgebracht naar bestaande vluchtelingenkampen.
Het vluchtelingenbeleid in Oeganda staat voor meerdere uitdagingen als gevolg van onderfinanciering van humanitaire activiteiten. Vooral de ingrijpende besparingen op de voorraden voor voedselbedelingen zijn zorgwekkend. Met 870 COVID-19 gevallen in Oeganda, waaronder 52 vluchtelingen, werkt UNHCR samen met de regering en partners om quarantaine- en isolatievoorzieningen te bouwen en versterken, en de voorraad handzeep en maskers te vergroten, als onderdeel van het reactieplan. Veel van de overgangs- en opvangvoorzieningen zijn nu omgebouwd tot quarantainecentra voor het district, waar UNHCR dagelijks extra ondersteuning verleent aan honderden Oegandezen en vluchtelingen.
“De behoeften zijn enorm en stoppen niet met aangroeien”, stelt Boutroue. “De tijd dringt. Als er niet snel 28 miljoen dollar wordt gevonden, lopen we het risico dat we onze essentiële diensten moeten stopzetten, gaande van niet-COVID gerelateerde gezondheidszorg, tot kinderbescherming en ondersteuning van de geestelijke gezondheid.”
UNHCR heeft nog maar 18 procent van de 357 miljoen dollar ontvangen die nodig is voor de operatie in Uganda. UNHCR roept op tot internationale solidariteit om Oeganda bij te staan om zijn toewijding aan het Global Compact on Refugees te kunnen verderzetten en zijn progressieve vluchtelingenbeleid ook in deze moeilijke tijden te kunnen handhaven.
Deel op Facebook Deel op Twitter
