Iedere ochtend, nadat haar moeder naar haar werk is vertrokken, verandert Naamat de pamper van haar jongere broer Ibrahim en geeft ze hem poedermelk. Vervolgens maakt ze een eenvoudig ontbijt bestaande uit brood, olie en za’ater met tijm. Dit ontbijt moet ze delen met haar twee jongere broers. Nadien maakt ze haar broers gereed voor school, neemt ze hun schooltassen en wandelt ze met hen naar de schoolbus. Ibrahim zet ze af bij een buur.
“Naamat is nog maar 11 jaar oud, maar ze leidt het leven van een vrouw van 30″ zegt haar moeder Fatima. “Dit is een gevolg van onze situatie” verklaart Naamat. “Ik moet mijn ouders en broertjes helpen. Zonder mij hebben ze niemand”.
Het conflict in Syrië woedt intussen al negen jaar. Deze periode was vreselijk zwaar voor miljoenen gewone Syriërs die hun geliefden hebben verloren, hun huizen vernield zagen worden en hun families zagen uiteengerukt worden. Voor de 11 jaar oude Naamat, afkomstig uit Homs en nu vluchteling in Jordanië, betekende de oorlog dat ze taken kreeg die een 11-jarige niet op zich zou moeten nemen.
Haar moeder Fatima verdient 5 Jordaanse dinars (ongeveer 6.50 EURO) met halve dagen als schoonmaaktster te werken. Haar vader is momenteel niet in staat te werken door aanslepende mentale en fysieke problemen ten gevolge van zijn leven in Syrië. Door deze situatie moet Naamat veel huishoudelijke taken op zich nemen.
Mahmoud werd door het regime gearresteerd in 2011 bij het verlaten van het vrijdaggebed. Fatime werd niet op de hoogte gebracht en bleef in het ongewisse. In 2013 moest Fatima met Naamat en haar jongere broer Fahed vluchten voor de zware gevechten in Homs. Ze vertrokken eest naar de zuidelijke Syrische provincie Deraa, alvorens ze de grens met Jordanië.
« Deze nacht was de ergste van mijn hele leven »
“We wandelden van zonsopgang tot zonsondergang,” herinnert Fatima zich. “Het was de ergste nacht van mijn hele leven. Het was koud en we hoorden de kogels in de verte. We hadden het koud omdat het sneeuwde. Op geen enkele manier konden we het warm krijgen.”
Aankomst in Jordanië
Naamat was toen slechts 4 jaar oud. Ze herinnert zich de desoriëntatie die ze voelde toen ze samen met vele andere Syrische vluchtelingen in het Za’atari kamp aankwam in het noorden van Jordanië. “Ik was erg verrast omdat we plots in een tent woonden, terwijl ik het gewoon was in een huis te wonen. Ik was echt in shock. Ik was gewoon het warm te hebben en plots leefde ik in een koude tent.”
Fatima verhuisde later met haar kinderen naar de Jordaanse hoofdstad Amman. Een jaar later werd ze onverwacht herenigd met haar echtgenoot. “Er werd op de deur geklopt en plots stond hij daar. Ik dacht dat hij al een tijdje dat hij dood was.”
Vandaag, zeven jaar na hun aankomst in Jordanië, staat het water hen aan de lippen. Hun aftandse appartement in centrum Amman huren ze voor 100 dinar (130 EURO) per maand. Er staan nauwelijks meubels en er liggen matrassen op de vloer. De matrassen worden tegelijk gebruikt als sofa en als bed. In de keuken is nauwelijks voedsel voor 1 dag.
Maandelijkse cash bijstand
Het beetje dat Fatima verdient is nauwelijks genoeg om in de basisbehoeften van haar familie te voorzien. Maar dankzij de maandelijkse 140 dinar (180 EURO) in directe cash bijstand die ze krijgt van UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, kan ze op zijn minst de huur betalen, haar kinderen te eten geven en betalen voor het schoolbus van de kinderen.
De geschetste situatie is tekenend voor de meer dan 5.5 miljoen geregistreerde Syrische vluchtelingen in de opvanglanden in de regio – Turkije, Libanon, Jordanië, Irak en Egypte.
Het aandeel vluchtelingen die onder de armoedegrens leeft, is in vele van deze landen meer dan 60%. Meer dan een derde van de vluchtelingenkinderen kunnen niet naar school. Deze langdurige crisis zet ook druk op de middelen van de opvanglanden die genereus vluchtelingen opvangen.
« Ik zal nooit wanhopen. »
De onzeker situatie voor miljoenen de miljoenen vluchtelingen ontstaan in negen jaar conflict zorgt voor vele vroegtijdige huwelijken en kinderarbeid. Ze leidt er ook toe dat kinderen zoals Naamat huishoudelijke taken moeten uitvoeren op jonge leeftijd.
Onderwijs als redmiddel
Maar ondanks de verantwoordelijkheid die ze draagt ten gevolge van haar situatie, en het beesf dat dit geen normale zaak is voor een 11-jarige, zorgt het doorzettingsvermogen van Naamat ervoor dat ze uitblinkt op school. Ze staat immers aan de top van de klas voor verschillende vakken.
“Ik studeer echt graag omdat ik weet dat het me een betere toekomst gaat geven,” zegt ze. “Ik ben dan wel een deel van mijn kindertijd kwijt, ik investeer wat overblijft in onderwijs. Mijn motivatie ben ik niet kwijt en ik zal nooit wanhopen.”
Deze hoop, gevoed door het feit dat Jordanië scholen openstelt voor vluchtelingen, zorgt ervoor dat Naamat en haar familie volhouden. Zelfs na negen jaar blinken opvanglanden als Jordanië uit in solidariteit.
« Ze laat nooit blijken dat ze kwetsbaar is. »
Blik op de toekomst
De sterkte en het optimisme van Naamat sterkt haar moeder Fatima in het geloof dat ze deze situatie uiteindelijk zullen overwinnen.
“Het leven is erg zwaar geweest voor mij en mijn familie. We hebben vele uitdagingen gehad: de pijn van de oorlog, de pijn van het achterlaten van onze geliefden, onze financiële situatie, vluchtelingen worden…” aldus Fatima. “Maar Naamat heeft een erg sterke persoonlijkheid. Ze laat nooit blijken dat ze kwetsbaar is.”
Die namiddag, wanneer Fatima terugkomt van haar werk om het huishouden over te nemen, gaat Naamat buiten spelen met twee vrienden uit de buurt.
Terwijl ze beurtelings in het springtouw springen, verdwijnt de serieuze blik van Naamat en tovert ze een lach op haar gezicht.
Deel op Facebook Deel op Twitter
