AGRIGENTO, Italië – Feven* bleef naar haar voeten kijken. De stem van de 18-jarige klonk als zacht gefluister tussen de tientallen asielzoekers in een opvangcentrum op het Italiaanse eiland Sicilië. De herinneringen aan haar beproeving staan nog steeds vers in haar geheugen gegrift.
Een asielzoeker die het reddingsschip “Open Arms” op het Italiaanse eiland Lampedusa heeft mogen verlaten, deelt haar verschrikkelijke herrineringen aan een helse reis. Uitzicht op de haven van Lampedusa op het gelijknamige Italiaanse eiland in de Middellandse Zee. © Fred Noy
“We deelden twee toiletten voor 130 mensen. We sliepen allemaal samen op het dek van de boot: sommige plaatsen waren beschut van de zon, anderen niet. We moesten om de beurt van plaats wisselen” zegt ze.
“We waren ondervoed, maar niet door de tijd die we op de boot besteden. Dat was een gevolg van de lange periode die we in de hangars van de smokkelaars in Libië hadden doorgebracht,” zei ze.
Feven is een van de gelukkigen.
Ze werd op 1 augustus gered door het Open Arms reddingsschip en op 15 augustus werd ze om medische redenen met 13 anderen van het schip naar Lampedusa geëvacueerd. Honderd anderen, ook gered uit de internationale wateren voor de kust van Libië, bleven nog zes dagen aan boord van het schip.
Haar beproeving begon in 2017 toen ze op 15-jarige leeftijd Eritrea verliet. Geen enkel familielid vergezelde haar. Ze weigert te praten over haar reis naar Libië of haar ervaringen tijdens de 18 maanden die ze in een hangar van mensensmokkelaars heeft doorgebracht. Veel vrouwen in de centra zijn het slachtoffer van geweld, verkrachting en marteling om zo geld van familieleden in hun land van herkomst af te kunnen persen. Sommigen werden gedood.
“Er lekte water in de boot”
Mensensmokkelaars houden migranten en asielzoekers maandenlang gevangen in Libië voordat ze per boot naar Europa worden vervoerd. Feven vertelde dat het schip waar zij op zat 52 Afrikanen vervoerde, waaronder 15 vrouwen en twee kinderen. De reis was een nachtmerrie.
“Er lekte water in de boot”
“De houten boot was twee dagen lang gestrand op zee voor de kust van Libië. De motor was kapot. Er was een waterlek in de boot. De golven waren ontzettend sterk. We waren doodsbang, maar we kwamen uit een hel. We waren niet bang om te sterven. Toen redde Open Arms ons,” zegt ze.
Daarna begon een nieuwe beproeving. Het was anders dan de dood in het gezicht te staren op een wankele boot, maar niet minder verontrustend. Niet in staat om te begrijpen wat er gebeurde, telde ze de uren en daarna de dagen die verstreken. De hele tijd nam haar angst toe.
UNHCR-medewerkers luisteren naar de beproeving van een asielzoeker in Libië. Haar groep werd op 1 augustus gered door een Open Arms-schip en strandde ongeveer 20 dagen op zee, voordat ze uiteindelijk in Lampedusa van boord mocht gaan. © UNHCR/Marco Rotunno
“We konden uit de gezichtsuitdrukkingen van de anderen een beeld van het probleem afleiden. We mochten het schip niet verlaten omdat Europa ons niet wilde. Toen begonnen we te vrezen dat we naar de hel zouden kunnen worden teruggestuurd: Libië.”
UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, heeft de Europese regeringen opgeroepen om het Open Arms schip toe te staan passagiers van boord te laten gaan. Vier dagen nadat Feven en haar groep aan land kwamen, werden de anderen uiteindelijk van boord gelaten nadat een Italiaanse rechtbank tussenbeide was gekomen.
Reddingsacties op zee, een humanitaire noodzaak en een wettelijke verplichting op grond van het internationale recht, werden de afgelopen jaren steeds meer belemmerd. Volgens UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, zijn meer dan 800 mensen dit jaar in het Middellandse Zeegebied gestorven of vermist geraakt.
Volgens UNHCR moet de opsporings- en reddingscapaciteit in het centrale deel van de Middellandse Zee worden uitgebreid en moeten NGO-boten worden gesteund om levens te redden. Een gecoördineerde aanpak tussen de staten aan beide oevers van de Middellandse Zee is noodzakelijk om voor een snelle en voorspelbare ontscheping te zorgen en het verlies aan mensenlevens op de Middellandse Zee in te perken.
Gezien de hevige gevechten en wijdverspreide meldingen van mensenrechtenschendingen, waaronder willekeurige detentie, kan Libië niet als een veilige haven worden beschouwd en zou niemand naar Libië mogen worden teruggestuurd.
Verdere inspanningen zijn ook nodig om vluchtelingen weg van het gevaar in Libië te halen. Niemand zou het gevoel mogen hebben dat het beter is om hun leven en dat van hun familie op het spel te zetten tijdens deze vaak dodelijke overtochten. Er is dringend nood aan meer, snellere en veilige legale toegangswegen tot asiel, waaronder evacuatie en hervestiging.
* Feven vroeg zelfs om haar echte naam niet te gebruiken om veiligheidsredenen.
Deel op Facebook Deel op Twitter
