Vluchtelingen en migranten worden geconfronteerd met extreme vormen van geweld, mensenrechtenschendingen en uitbuiting, niet alleen op zee, maar ook op de landroutes over het Afrikaanse continent richting de Middellandse Zeekust. Dit blijkt uit een nieuw rapport dat vandaag is uitgebracht door UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en het Mixed Migration Centre (MMC), getiteld “On this journey, no-one cares if you live or die” (Deel 2).
In een context waar naar schatting meer mensen de Sahara-woestijn oversteken dan de Middellandse Zee en het aantal doden onder vluchtelingen en migranten in de woestijn twee keer zo hoog zou zijn als op zee, vestigt het rapport de aandacht op de veel minder gedocumenteerde en onderbelichte gevaren waarmee vluchtelingen en migranten op deze landroutes worden geconfronteerd.
Het rapport, dat gegevens over een periode van drie jaar verzamelt, waarschuwt ook voor een toename van het aantal mensen dat deze gevaarlijke tochten over land probeert te maken en voor de beschermingsrisico’s waarmee ze geconfronteerd worden.
Dit is deels het gevolg van de verslechterende situatie in landen van herkomst en opvanglanden, waaronder het uitbreken van nieuwe conflicten in de Sahel en Soedan, de verwoestende impact van klimaatverandering en rampen op nieuwe noodsituaties en langdurige crises in het oosten en de Hoorn van Afrika, evenals de toename van racisme en xenofobie die vluchtelingen en migranten treft.
Lees hier meer over de crisis in de Sahel
In het rapport wordt ook opgemerkt dat vluchtelingen en migranten in delen van het continent steeds vaker gebieden doorkruisen waar opstandige groeperingen, milities en andere criminele actoren actief zijn en waar mensenhandel, ontvoering voor losgeld, dwangarbeid en seksuele uitbuiting een veelvoorkomend probleem zijn. Sommige smokkelroutes verschuiven nu naar meer afgelegen gebieden om actieve conflictzones of grenscontroles door statelijke en niet-statelijke actoren te vermijden, waardoor mensen die deze tochten ondernemen aan nog grotere risico’s worden blootgesteld.
Vluchtelingen en migranten maken melding van een veelheid aan risico’s en misbruiken, waaronder marteling, fysiek geweld, willekeurige opsluiting, dood, ontvoering voor losgeld, seksueel geweld en seksuele uitbuiting, slavernij, mensenhandel, dwangarbeid, orgaanverwijdering, beroving, collectieve uitzetting en refoulement.
Criminele bendes en gewapende groepen zijn volgens de berichten de belangrijkste daders van deze misstanden, naast veiligheidstroepen, politie, militairen, immigratieambtenaren en grenswachten.
Ondanks inspanningen van de internationale gemeenschap om levens te redden en kwetsbaarheden aan te pakken, in overeenstemming met het internationaal recht, waarschuwen de drie organisaties dat de huidige internationale actie ontoereikend is.
Langs de hele Centraal-Middellandse Zeeroute zijn er enorme tekortkomingen op het gebied van bescherming en bijstand, waardoor vluchtelingen en migranten worden gedwongen om hun tocht voort te zetten en gevaarlijke routes te nemen. Op die routes hebben overlevenden van verschillende vormen van misbruik zelden toegang tot specifieke hulp en juridische bijstand. Ontoereikende financiering en beperkte toegang voor humanitaire hulpverlening (inclusief op belangrijke locaties zoals informele detentiecentra en opvangfaciliteiten) belemmeren ook de ondersteuning.
UNHCR, IOM, hun partners en verschillende regeringen hebben levensreddende bescherming en bijstand, alsook identificatie- en doorverwijzingsmechanismen langs de routes opgevoerd – maar humanitaire actie is niet genoeg.
De organisaties roepen op tot concrete, routegebonden beschermingsmaatregelen om levens te redden en lijden te verminderen. Daarnaast pleiten ze voor het aanpakken van de onderliggende oorzaken van ontheemding en de drijfveren van irreguliere migratie door middel van positieve actie op het gebied van vredesopbouw, respect voor mensenrechten, goed bestuur, ongelijkheid, klimaatverandering en sociale cohesie, evenals het creëren van veilige routes voor migranten en vluchtelingen. Deze moeten zich uitstrekken over landen van herkomst, asiel, doorreis en bestemming.
De organisaties hopen dat de bevindingen van het rapport de actie zullen versterken om de huidige tekortkomingen in de aanpak van mensen die deze tochten ondernemen aan te pakken.
Het rapport is hier beschikbaar.
Een datavisualisatie gebaseerd op het rapport is hier beschikbaar.
Deel op Facebook Deel op Twitter