“Als je je huis opent, open je je hart”

Iryna Morykvas is een Oekraïense kunstenares en illustrator van kinderboeken. Ze ontvluchtte de oorlog in Oekraïne met haar 10-jarige zoon om veiligheid te zoeken in Polen en later in Nederland, waar ze momenteel wordt opgevangen door een gastgezin.

Voor Wereldvluchtelingendag creëerde Iryna een unieke emoji – een hart met een open deur – die symbool staat voor de liefde en solidariteit die ze tegenkwam tijdens haar reis naar veiligheid. Dankzij een samenwerking tussen Twitter en UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie, zal de emoji van 19 tot 25 juni beschikbaar zijn op Twitter, met de hashtag #WithRefugees, ter ere van de 100 miljoen mensen die momenteel gedwongen op de vlucht zijn voor oorlog en vervolging. Bekijk hier waarom ze deze emoji ontwierp.

Vrede en liefde

Voor de oorlog dacht ik niet echt na over veiligheid. Ik woonde in een mooie, rustige stad, schilderde veel, ontmoette vrienden, reisde. Ik heb een geweldige familie, een appartement met een prachtig uitzicht op het bos.

De oorlog veranderde alles en zette me emotioneel en snel aan het denken. Als de oorlog komt, is het enige dat je het liefste wilt dat het zo snel mogelijk stopt, vrede. Alle andere angsten en ervaringen verdwijnen. Het veegt alles op zijn pad weg – het laat een leegte achter.

Mijn zoon en ik besloten naar een veilig land te vluchten, waar mijn kind kan slapen en in vrede zal leven, waar het niet nodig is om je tijdens de sirenes in de kelder te verstoppen omdat er raketten door de lucht vliegen.

Ik werd gedreven door angst en een verlangen naar veiligheid. Ik voelde me als een trekvogel die naar warmere landen vloog, op de vlucht voor de winter. Ik nam alleen mijn zoon en een koffer mee, en liefde, liefde voor het kind, het land, het leven, de mensen en de wereld. Ik denk dat vrede en liefde de belangrijkste waarden zijn en de basis vormen voor een harmonieuze ontwikkeling van de samenleving.

Toen ons gastgezin ons onderdak bood in Nederland, wilde ik iets voor de ramen hangen, want dat deed ik thuis ook. Ik knipte witte vogels uit, twee witte vogels. Ik gebruikte wat ik bij de hand had – een vel uit het notitieboekje van mijn zoon en een keukenmes.

Hulp en steun

In het dagelijks leven kunnen we veel op onszelf vertrouwen, kunnen we plannen, ons inspannen. Met het begin van de oorlog verandert alles – het gevoel van veiligheid verdwijnt, er is onzekerheid, angst, hulpeloosheid. Dan is zelfs de kleinste hulp van onschatbare waarde. Wanneer iemand warme thee, een deken, eten, speelgoed aan een kind geeft of zelfs maar iets bemoedigends zegt en glimlacht.

Ik zal het gevoel nooit vergeten toen mijn zoon en ik de Pools-Oekraïense grens overstaken, bang en moe, en we werden begroet met een glimlach en knuffels door Poolse grenswachten en mensen. Ze vroegen of we iets nodig hadden, of we honger hadden of dat we een plek hadden om te overnachten. Kinderen kregen speelgoed en snoep. Eindelijk verscheen er een glimlach op de angstige gezichtjes van de kinderen. Er was een groot gevoel van steun en eenheid, los van nationaliteit en status.

Een huis, een dak boven je hoofd

Een dak boven je hoofd is erg belangrijk voor een gevoel van veiligheid. Dit dak is je thuis, maar als er raketten omheen vliegen, moet je het achter laten.

Ik hou van reizen. Het is gemakkelijk om te klimmen, het is gemakkelijk voor mij om met mensen te communiceren, maar ik had nooit gedacht dat er op een dag in mijn leven een moment zou zijn waarop je jezelf en je kind moet verzamelen, heel snel, en alleen het hoogstnoodzakelijke meeneemt. En een reis te maken waar je niet om gevraagd hebt, en waarvan niet bekend is wanneer en waar deze zal eindigen. Dan wil je je hele huis meenemen, want ook de muren zijn belangrijk, de geur is belangrijk, het uitzicht uit het raam.

Toen we voor het eerst werden opgevangen door een Poolse familie, gingen mijn zoon en ik naar de kamer die ze ons gaven. Ik ging op het bed zitten en ademde uit. Alles is veilig. Ik ben veilig. Ik ben echt veilig. Dat gevoel had ik ook drie weken later toen we in Nederland waren bij een Nederlands gezin. In het begin is het onwennig, alles is nieuw, als je je spullen uitpakt, de gebruikelijke dagelijkse rituelen doet, maar het belangrijkste is dat dit thuis is – ook al is het tijdelijk.

Wanneer we de deur van ons huis openen voor iemand die veiligheid nodig heeft, openen we ons hart.

Want een huis is het hart van het gezin.

Volg Iryna op Instagram.