Shakiba (67) en haar man (83) staan elk jaar opnieuw voor een uitdaging: de winter overleven
Gezondheidsproblemen, onvoldoende geld voor voedsel of verwarming en een hut die niet bestand is tegen een strenge winter. “Dit is de eerste keer in mijn leven dat ik zo moet vechten om te overleven”, zegt Shakiba.
De 67-jarige Shakiba en haar 83-jarige man Hassan ontvluchtten zes jaar geleden hun huis in het door oorlog verscheurde Syrië. Sindsdien woont het bejaarde echtpaar in Libanon. Daar staan ze elk jaar opnieuw voor een uitdaging: de winter overleven. Hassan kampt met gezondheidsproblemen, ze hebben niet voldoende geld om voedsel te kopen of om zich te verwarmen en hun onderkomen is niet bestand tegen zwaar winterweer.
Shakiba verscheurt stukjes brood terwijl ze met haar man voor een kleine gaskachel zit. Het echtpaar moet voedsel rantsoeneren. Ze eten maar één keer per dag. Of het nu ontbijt, lunch of avondeten is, dat houden ze al lang niet meer bij. Shakiba’s favoriete stuk vlees? Kippenhals. Eerder uit noodzaak dan uit vrije keuze, want “zulk vlees is nu eenmaal goedkoop”, zegt ze. “We maken er bouillon van.” Een warme maaltijd kan Shakiba zich vaak niet eens veroorloven. Vandaag is dat niet anders. Brood is wat de pot schaft.
Het echtpaar woont al zes jaar lang in een fragiele hut in de bergen van Noord-Libanon. In 2014 moesten ze hun geboortestad Ma’ara in Syrië ontvluchten vanwege aanhoudende bombardementen. “Vijftien mensen uit onze buurt stierven”, herinnert Shakiba zich.
Dat is ondertussen zes jaar geleden. Shakiba is nu 67 jaar oud en moet voor haar zieke 83-jarige man zorgen. “Hij heeft iemand nodig die voor hem zorgt. Iemand die hem eten en drinken geeft en hem bij het wandelen ondersteunt. Zijn gezondheid gaat er elke maand op achteruit.” Aangezien Shakiba niet op de hulp van haar kinderen of familie kan rekenen, komt de zorg volledig op haar schouders terecht.
Bijna-doodervaring
Vorig jaar werd Libanon door een hevige winterstorm geteisterd. Ruim 80 vluchtelingenkampen werden getroffen, ook het kamp waar Shakiba en Hassan wonen. De temperatuur daalde zo sterk dat de waterleidingen bevroren. De enige manier om aan drinkwater te geraken was door sneeuw te smelten en op te drinken. Sommige hutten overstroomden, anderen stortten in. Als gevolg kwamen gezinnen vast te zitten, zonder matrassen, dekbedden, voedsel of kleding.
Voor Shakiba was afgelopen winter een bijna-doodervaring. Ze probeerde tijdens de sneeuwstorm het pad naar hun hut sneeuwvrij te houden. Tevergeefs, want de storm werd steeds heviger. Ze zaten al snel in hun hut gevangen. “Ik zweer het, de sneeuw reikte tot aan de ramen, we konden de deur niet meer openen”, zegt ze. Daarnaast bestond het risico dat het dak van hun hut het zou begeven.
“Ik zweer het, de sneeuw reikte tot aan de ramen, we konden de deur niet meer openen.”
UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, en partners kwamen gelukkig onmiddellijk in actie. Ze maakten de wegen vrij en groeven schuilplaatsen uit. Shakiba was dubbel zo dankbaar voor de winterhulp. Naast dat ze bevrijd werden, kregen ze van UNHCR ook winterhulp zoals dekens en extra brandstof.
Lees hier hoe UNHCR vluchtelingen helpt
Voordat UNHCR het echtpaar hielp, bevonden ze zich in een uiterst wanhopige situatie. “Voor ik winterhulp kreeg, gooide ik plastic en kleren in de kachel om warm te blijven.” De dampen van plastic en nylon zijn zeer giftig en kunnen ademhalingsproblemen veroorzaken. Maar zonder brandstof of brandhout hebben vluchtelingen zoals Shakiba nu eenmaal geen andere keuze dan hun eigen spullen te verbranden om zich warm te houden. Vaak zijn het essentiële spullen die ze opofferen, waardoor ze komende winter eens zo kwetsbaar zijn.
“Voor ik winterhulp kreeg, gooide ik plastic en kleren in de kachel om warm te blijven.”
Volgens UNHCR hebben ruim vier miljoen vluchtelingen en intern ontheemden in de hele regio dringend nood aan winterhulp.
Nieuwe noden in 2020
Shakiba’s brandstof raakt op. Terwijl haar man langzaam op het laatste stuk brood kauwt, gooit ze stukjes stof in de kachel. Maar omdat de aansteker bijna leeg is, krijgt ze de stof amper in brand gestoken.
Door het fragiele raam van multiplex en kunststoffolie is al een verse sneeuwlaag zichtbaar. Haar trouwe schop staat alvast klaar bij de voordeur. Die gebruikt ze dagelijks om het pad voor haar hut sneeuwvrij te maken. “Het regent en sneeuwt al 15 of 20 dagen”, beweert Shakiba.
Shakiba zou op haar leeftijd geen sneeuw meer hoeven scheppen of naar brandstof hoeven zoeken. Het is niet alleen fysiek, maar ook mentaal zwaar. Ze leven in voortdurende onzekerheid. Ze weet ook dat ze niet de enige is. “Iedereen in het vluchtelingenkamp is moe, net zoals ik. We denken er allemaal hetzelfde over.”
“Iedereen in het vluchtelingenkamp is moe, net zoals ik.”
Deel op Facebook Deel op Twitter
