Een Afghaanse asielzoekster en haar twee kinderen staan buiten hun noodshelter naast het opvang- en identificatiecentrum Moria op het Griekse eiland Lesbos, november 2019. © UNHCR/Achilleas Zavallis
BRUSSEL – Nu de wereld de strijd tegen COVID-19 voert, roept UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, het Duitse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (EU) op om de bescherming van vluchtelingen hoog op de agenda te houden. UNHCR maakt een reeks concrete aanbevelingen opdat de EU op een doortastende en ambitieuze manier kan reageren op gedwongen ontheemding tijdens de pandemie, maar ook op langere termijn. Het beoogde Europese pact inzake immigratie en asiel biedt de EU ook de kans om gedwongen ontheemden in Europa en daarbuiten beter te beschermen en de gastlanden te ondersteunen.
“Het virus kent geen grenzen en heeft gevolgen voor iedereen, maar specifieke bevolkingsgroepen, waaronder mensen die gedwongen op de vlucht zijn, lopen een hoger risico”, aldus Gonzalo Vargas Llosa, Regional Representative voor UNHCR in Brussel. “Via zowel politieke als financiële steun kan de EU helpen deze globale crisis onder controle te krijgen en vluchtelingen daarbij beter te beschermen.”
Het virus kan enkel een halt worden toegeroepen wanneer iedereen beschermd is. Dat betekent dat internationale standaarden en wetten ook tijdens de pandemie moeten worden nageleefd, en dat er lessen moeten worden getrokken uit de opgedane ervaring om ook op lange termijn een daadkrachtig en verantwoord EU-beleid voor migratie en asiel te garanderen.
UNHCR roept de EU op om de toegang tot asiel ook in deze moeilijke tijden te verzekeren. Een werkbaar en duurzaam asielsysteem steunt daarbij op twee centrale pijlers: eerlijke en snelle asielprocedures om te bepalen wie nood heeft aan internationale bescherming en wie niet, overeenkomstig de wettelijke bepalingen, en een doeltreffend solidariteitsmechanisme met EU-lidstaten die een onevenredig groot aantal asielaanvragen ontvangen. Het is nu de hoogste tijd dat er vanuit de EU actie ondernomen wordt om ervoor te zorgen dat het ontschepen en de relocatie van op zee geredde personen aan de hand van een voorspelbaar en betrouwbaar mechanisme kan gebeuren. Hierbij moet levens redden en mensen beschermen altijd de centrale doelstelling zijn.
UNHCR is zich er van bewust dat de uitdagingen van de COVID-19-pandemie groot zijn, maar ziet ook dat goede voorbeelden in de hele EU het bewijs zijn dat de bescherming van de volksgezondheid de toegang tot het grondgebied en asiel niet uitsluit. Daarbij zijn quarantaines en gezondheidscontroles onmisbaar. UNHCR heeft deze goede praktijken gebundeld en deze samen met verdere praktische aanbevelingen aan de staten voorgelegd. Het is belangrijker dan ooit om nationale asielsystemen en -procedures te versterken en de toegang tot oplossingen open te houden, onder meer door middel van hervestiging.
“In een tijd waarin we allemaal, zowel globaal als binnen de EU, worstelen met onzekerheid en verandering, moet de toegang tot de grondrechten, met inbegrip van asiel, een prioriteit blijven”, aldus Vargas Llosa. “We hebben gezien dat bescherming zelfs tijdens een pandemie mogelijk blijft, en de positieve oplossingen die de EU al heeft getoond, moeten de leidraad vormen voor de reacties op gedwongen ontheemding op lange termijn”.
85% van de vluchtelingen in de wereld verblijft in ontwikkelingslanden waar de gezondheidsstelsels al overbelast en onderbezet zijn. Dat maakt de behoefte aan verdere en flexibele financiering (zowel voor ontwikkeling als voor humanitaire hulp) groot, om gastlanden en mensen op de vlucht te steunen. Ontwikkelingshulp en samenwerking zijn van essentieel belang, zodat vluchtelingen kunnen worden opgenomen in nationale systemen (met toegang tot gezondheidszorg, onderwijs, enz.) en vangnetten. Dit is nodig om de sociaaleconomische gevolgen van COVID-19 te beperken en om ervoor te zorgen dat vluchtelingen niet alleen overleven, maar ook kunnen openbloeien.
UNHCR blijft bereid het Duitse voorzitterschap, de EU en de lidstaten te steunen om de solidariteit met vluchtelingen en de landen die hen in de EU en de rest van de wereld opvangen, tijdens en na de pandemie te versterken. De COVID-19-crisis vraagt om een coherente, doeltreffende en wereldwijde reactie die niemand achterlaat.
Deel op Facebook Deel op Twitter
