Van Oekraïne naar België: Een verhaal over solidariteit en journalistiek

Door Benjamin Mason  

“Gisteren heb ik mijn thesis verdedigd,” zegt Sofiia Nazarenko, met de onmiskenbare opluchting van een student wiens zomer net begonnen is. “Het is als een nieuwe fase in mijn leven.”   

In deze nieuwe fase begint Sofiia haar carrière als journaliste in Brussel, met de steun van de plaatselijke bevolking en Oekraïners.   

De invasie van Oekraïne in februari 2022 dwong Sofiia te vluchten op zoek naar veiligheid en een plek om haar studies voort te zetten, haar carrière uit te bouwen en een nieuw leven op te bouwen ver van huis.   

Ondertussen zochten Christophe Leclercq, de oprichter van het online medianetwerk EURACTIV, en zijn gezin in Brussel naar een manier om vluchtelingen te helpen.   

“We voelden dat we iemand moesten helpen, niet alleen op logistiek vlak, maar ook qua carrière,” herinnert Christophe zich, een veteraan uit de Brusselse mediasector. 

Een gemeenschappelijke vriendin – Natalia Richardson, een voormalige Oekraïense journaliste in Brussel – bracht Sofiia en Christophe met elkaar in contact. Al snel maakten Christophe en zijn vrouw de logeerkamer in hun huis in Brussel klaar om Sofiia te verwelkomen. Het was niet de eerste keer dat Christophe en zijn gezin hun huis openstelden voor mensen op de vlucht. In 2015 ontving het gezin vluchtelingen uit Afghanistan en Mauritanië in hun appartement in Parijs. Christophe’s steun voor vluchtelingen gaat bovendien verder dan het openstellen van zijn huis. 

Als doorwinterde mediaprofessional is hij zich ook sterk bewust van de noodzaak en de uitdagingen van toegewijde, accurate en inclusieve verslaggeving over wereldwijde gedwongen ontheemding. 

“De vraag is volgens mij niet zozeer hoe we over vluchtelingen moeten berichten, maar hoe we ze überhaupt aan bod kunnen laten komen.” 

Zijn oplossing? Europe’s Media Lab, dat, naast vele andere doelen, streeft naar meer en betere verslaggeving over humanitaire noodsituaties en het versterken van een representatiever medialandschap in Brussel. Parallel aan en ter ondersteuning van het Media Lab-project is Christophe ook van plan zijn huis om te vormen tot een ‘Maison du Media Lab’ om nieuwe journalisten uit Oost-Europa te ontvangen.   

“Er zijn heel wat intelligente mensen die journalistiek studeren, waaronder vluchtelingen uit landen in oorlog,” zegt Christophe. “Er zijn nu bijvoorbeeld maar zes Oekraïense journalisten in Brussel. En nummer zeven wordt Sofiia!”  

Sofiia heeft zich gevestigd in haar nieuwe, veilige thuis en wordt voortdurend geïnspireerd door de media. Ze heeft haar studie politieke wetenschappen aan de Université Libre de Bruxelles (ULB) net afgerond en richt haar blik op de toekomst. 

“Op school was ik niet alleen geïnteresseerd in journalistiek, maar ook in geschiedenis en politiek. Daarom richt ik me nu waarschijnlijk op politieke journalistiek. Ik hoop hier echt journalist te worden voor een Oekraïens tv-kanaal of andere media.” 

Naast het warme onthaal en de academische en loopbaanondersteuning die ze kreeg van de familie Leclercq, vond Sofiia ook een levendige gemeenschap van Brusselaars en Oekraïners die samenwerken om vluchtelingen uit Oekraïne te verwelkomen en in hun behoeften te voorzien. 

“De Belgische autoriteiten hebben me geholpen om te integreren – veel Oekraïners krijgen steun van België. Dus dat was heel nuttig voor mij. Maar ook het maatschappelijk middenveld in België, in Brussel, in het bijzonder de Oekraïense gemeenschap, doet er alles aan om ervoor te zorgen dat we ons thuis voelen.”  

De respons op de Oekraïense vluchtelingencrisis– zowel van de Belgische autoriteiten als van genereuze gastgezinnen zoals de Leclercqs – blijft voorbeeldig.   

Zoals Christophe het verwoordt: “De opvang van Oekraïense vluchtelingen is werkelijk toonaangevend. Laten we niet bang zijn, maar voortbouwen op dit positieve verhaal.”   

Sofiia beaamt dit: “Als Oekraïense journaliste kan ik verhalen vertellen over Oekraïense vluchtelingen in België en hoe ze hier leven, en wat België voor hen doet.”   

De gastvrije aanpak van Christophe en zijn gezin en Sofiia’s talenten en bloeiende journalistieke carrière laten er geen twijfel over bestaan dat zij inderdaad het goede voorbeeld geven.